۱۱ عوارض داروهای بیهوشی کدام‌اند؟ آیا دائمی هستند؟
داروی بیهوشی
بیهوشی نوعی درمان پزشکی است که شما را از احساس درد حین عمل جراحی باز می‌دارد. داروهای بیهوش کننده به طور کلی به چهار دسته داروهای بی حس کننده موضعی، داروهای بی حس کننده منطقه ای، داروهای بیهوشی عمومی و داروهای آرامش بخش تقسیم می‌شوند. برخی از بیهوشی‌ها مانند بیهوشی موضعی یا منطقه ای، ناحیه کوچکی از بدن را بی حس می کنند و برخی از آن‌ها مانند داروهای بیهوشی عمومی، شما را در طی عمل جراحی، بیهوش نگه می‌دارند. بیهوشی و به طور کلی مصرف این داروها می‌تواند باعث بروز برخی عوارض در افراد گردد. در ادامه مطلب درباره عوارض داروهای بیهوشی شرایط پرخطر بیشتر صحبت می‌کنیم. همچنین داروهای بیهوشی نیز مانند برخی دیگر از داروها ممکن است به راحتی یافت نشوند. برای تهیه داروی بیهوشی کمیاب می‌توانید به سامانه داروگ مراجعه کنید.
عوارض داروهای بیهوشی
مصرف این دسته از داروها قبل انجام هرگونه جراحی مخصوصا در بیمارستان‌ها بسیار حائز اهمیت است. پزشک و تیم جراحی با دارو یا مراقبت‌های مناسب قبل و حین جراحی از بروز عوارض جانبی جلوگیری می‌کنند. بیهوشی عمومی بی خطر بوده و افراد معمولا آن را بدون مشکلات جدی تحمل خواهند کرد. اکثر عوارض جانبی بیهوشی موقتی هستند و در عرض ۲۴ ساعت و اغلب زودتر از بین می‌روند.
عوارض کوتاه مدت داروهای بیهوشی
بسته به نوع بیهوشی، ممکن است بعضی از عوارض کوتاه مدت داروهای بیهوشی را تجربه کنید. این عوارض عبارتند از:
- تهوع و استفراغ : این اثر جانبی بسیار رایج در چند ساعت یا چند روز پس از جراحی رخ می‌دهد.
- گلو درد یا گرفتگی صدا: در هنگام عمل جراحی لوله ای در گلو قرار داده می‌شود تا به تنفس فرد کمک کند. برداشتن این لوله باعث گلودرد یا گرفتگی صدا می‌شود.
- احساس سرما و لرزش (هیپوترمی): این مورد در حدود نیمی از بیماران در زمانی که هشیاری خود را بعد از جراحی بدست می‌آورند رخ می‌دهد و ممکن است مربوط به دمای بدن باشد.
- سردرگمی و اختلال حافظه: گیجی بعد از جراحی رایج است، اما برای برخی افراد به خصوص بیماران مسن‌تر، گیجی می تواند در حدود یک هفته طول بکشد. همچنین ممکن است مشکلاتی با به خاطر سپردن و یا تمرکز ایجاد گردد.
- کمردرد یا درد عضلانی
- خارش
- خستگی
- درد، حساسیت، قرمزی یا کبودی در محل تزریق
- سردرد
- مشکلات دفع ادرار
عوارض بلند مدت داروهای بیهوشی
اکثر مردم هیچ عارضه جانبی طولانی مدتی را تجربه نمی کنند. با این حال، احتمال رخ دادن بعضی از عوارض جانبی برای افراد مسن بیشتر است. برخی از افراد بعد از عمل جراحی دچار سردرگمی و اختلال حافظه می‌شوند. این سردرگمی مقطعی بوده و معمولاً بعد از حدود یک هفته از بین می رود. همچنین ممکن است دچار اختلال عملکرد شناختی پس از عمل شوند. اما بعید است که این مورد به خاطر بیهوشی باشد و به نظر می رسد در نتیجه خود جراحی اتفاق می‌افتد.
چه مواردی خطر داروهای بیهوشی را افزایش می‌دهد؟
- سن بالا
- دیابت یا بیماری کلیوی
- سابقه خانوادگی هیپرترمی بدخیم (حساسیت به بیهوشی)
- بیماری قلبی، فشار خون بالا (فشار خون بالا) یا سکته مغزی
- بیماری ریوی، مانند آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
- چاقی (شاخص توده بدنی بالا یا BMI)
- تشنج یا اختلالات عصبی
- آپنه خواب
- سیگار کشیدن
- بیماری آلزایمر
- بیماری پارکینسون
خطرات و عوارض شدید بیهوشی
هر ساله میلیون‌ها نفر در حین انجام اقدامات پزشکی با خیال راحت بیهوشی دریافت می‌کنند. با این حال، بیهوشی درجاتی از خطر را به همراه دارد. عوارض بالقوه آن عبارتند از :
- آگاهی در طی بیهوشی: به دلایل ناشناخته، از هر ۱۰۰۰ نفری که بیهوشی عمومی دریافت می‌کنند، یک نفر در طول جراحی آگاهی را تجربه می‌کند. ممکن است از محیط اطراف خود آگاه باشید اما قادر به حرکت یا برقراری ارتباط نباشید.
- پنوموتوراکس:زمانی که ماده بی‌حسی نزدیک به شش‌ها تزریق می‌شود، ممکن است سوزن وارد شش شود. این حالت می‌تواند سبب منقبض شدن شش شود. برای برطرف کردن این حالت نیاز نیاز است لوله‌ای وارد شش شود.
- انسداد ریه: جراحی که از بیهوشی عمومی یا لوله تنفسی استفاده می‌کند، می‌تواند باعث اسنداد ریه شود. این مشکل نادر زمانی رخ می‌دهد که کیسه‌های هوا در ریه خالی می‌شوند یا با مایع پر می‌شوند.
- هایپرترمی بدخیم: افرادی که هیپرترمی بدخیم (MH) دارند واکنش خطرناکی به بیهوشی را تجربه می‌کنند. این سندرم ارثی نادر باعث تب و انقباضات عضلانی در حین جراحی می شود. مهم است که قبل از بیهوشی، سابقه شخصی یا خانوادگی هیپرترمی (گرم شدن بیش از حد بدن) بدخیم را با پزشک متخصص بیهوشی خود در میان بگذارید و از داروهایی که این واکنش را تحریک می‌کنند اجتناب کنید.
- آسیب عصبی: این مورد به ندرت اتفاق می افتد و باعث درد، بی حسی یا ضعف موقت یا دائمی نوروپاتیک می شود.
- هذیان گویی پس از عمل: افراد مسن بیشتر مستعد این مورد هستند. این وضعیت باعث سردرگمی می‌شود و ممکن است یک هفته طول بکشد. برخی از افراد اختلال حافظه طولانی مدت و مشکلات یادگیری را تجربه می‌کنند. این وضعیت به عنوان اختلال عملکرد شناختی پس از عمل شناخته می شود.
عوارض بیهوشی در دوران بارداری
بی حسی موضعی ناحیه کوچکی از بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در نتیجه این نوع بیهوشی برای زنان باردار یا شیرده، ایمن در نظر گرفته می‌شود. بسیاری از زنان باردار قبل از زایمان بی‌حسی منطقه‌ای اپیدورال یا ستون فقرات دریافت می‌کنند. در بیشتر موارد پزشکان توصیه می کنند که در طول دوره بارداری از بیهوشی خودداری شود. اما در صورت لزوم باید یکی از انواع مناسب بیهوشی برای فرد انتخاب شود.
از جمله خطرات بیهوشی برای خانم‌های باردار عبارتند از:
- بالا رفتن خطر سقط خصوصا اگر جراحی مربوط به بخش‌های زنانه بوده و در سه ماهه اول یا دوم بارداری انجام شود.
- در صورتی که زنان باردار در طول جراحی بیهوش شوند، خطر مرگ و میر ناشی از مشکلات تنفسی در مادران تا دو برابر افزایش می‌یابد.
- بیهوشی در بارداری می‌تواند جریان خون رحم را کاهش دهد که ممکن است برای سلامت جنین مضر باشد.
- تورفتگی دستگاه تنفسی در نوزادان، که ممکن است خطر ذات الریه را افزایش دهد. ذات الریه در نوزادان می‌تواند کشنده باشد.
- مواد بیهوشی باعث افزایش سموم بدن می شوند و ممکن است منجر به ایجاد مشکلاتی برای زنان باردار شوند.
بیهوشی چه تاثیری بر شیردهی دارد؟
بیهوشی برای مادران شیرده و نوزادان آن‌ها بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود. براساس تحقیقات انجام شده ۹۳ درصد از مادران در هفته اول پس از تولد توانستند شیردهی به نوزاد خود را از سینه شروع کنند. اما قرار گرفتن آن‌ها در معرض داروهای بیهوشی تا حد زیادی باعث ایجاد مشکلاتی در شروع شیردهی در روزهای اول و ناکافی بودن شیر سینه‌های مادر می‌شود.
مدت زمان بهبودی پس از بیهوشی
داروهای بیهوشی تا ۲۴ ساعت در بدن شما باقی می‌مانند. اگر آرام بخش یا بیهوشی موضعی یا عمومی داشته‌اید، تا زمانی که داروها از بدن شما خارج نشده اند، نباید به سرکار برگردید یا رانندگی کنید. همچنین پس از بی‌حسی موضعی، با دستور پزشک می‌توانید فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید.
تهیه داروهای کمیاب بیهوشی
متاسفانه به دلیل کمبود دارو و وجود برخی مشکلات در کشور ممکن است در تهیه دارو نسخه ای یا بدون نسخه خود به مشکل برخورد کنید. داروی بیهوشی نیز از این قائده مستثنا نیست! شما می‌توانید با استفاده از سامانه داروی کمیاب داروگ، داروی نایاب خود را جستجو کنید. استعلام دارو از داروخانه های سراسر کشور در کمترین زمان ممکن انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید:
