فولینیک اسید یا کلسیم فولینات چیست؟ |کاربرد، نحوه مصرف، عوارض

فولینیک اسید

کلسیم فولینات یا فولینیک اسید به نام لوکوورین نیز شناخته می‌شود. فولینیک اسید ترکیبی شبیه اسید فولیک (فرم احیا شده فولیک اسید) است که یک ویتامین ضروری بوده و چندین دهه است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسید فولینیک در ترکیب با سایر داروهای شیمی درمانی مانند فلوراوراسیل و متوترکسات برای افزایش اثربخشی یا به عنوان یک “محافظ شیمیایی” استفاده می‌شود .برای کسب اطلاعات درباره موارد مصرف این دارو، نحوه مصرف، موارد منع مصرف و هشدار در ادامه مطلب با ما همراه باشید. همچنین در ادامه درباره نحوه خرید دارو کمیاب فولینیک اسید از طریق سامانه داروهای کمیاب داروگ نیز صحبت خواهیم کرد.

موارد مصرف فولینیک اسید

فولینیک اسید پادزهر مسمومیت با آنتگونیست‌های اسیدفولیک مانند متوترکسات، پیریمتامین یا تری متوپریم است. Leucovorin به خودی خود یک داروی شیمی درمانی نیست، اما برای تقویت اثرات ضد سرطانی (با فلوئورواوراسیل) یا کمک به پیشگیری یا کاهش عوارض جانبی (با متوترکسات) استفاده می‌شود.

فلوئورواوراسیل هنگامی که به تنهایی تجویز می‌شود تنها برای مدت کوتاهی در بدن باقی می‌ماند. هنگامی که همراه با لوکوورین تجویز می‌شود، لوکوورین می‌تواند اتصال فلوئورواوراسیل را به آنزیمی در داخل سلول‌های سرطانی افزایش دهد. در نتیجه فلوئورواوراسیل ممکن است مدت بیشتری در سلول سرطانی بماند و اثر ضد سرطانی خود را بر روی سلول ها اعمال کند.

متوترکسات اثر شیمی درمانی خود را با توانایی مقابله و رقابت با اسید فولیک در سلول‌های سرطانی و در نتیجه کمبود اسید فولیک در سلول‌ها و مرگ آنها اعمال می‌کند. این عمل همچنین بر سلول‌های طبیعی تأثیر می‌گذارد. در نتیجه می‌تواند عوارض جانبی قابل توجهی در بدن ایجاد کند، مانند: کاهش تعداد گلبول های سفید، قرمز و پلاکتی، ریزش مو، زخم های دهان، مشکل در بلع، اسهال، آسیب کبد، ریه، اعصاب و کلیه. این عوارض و عوارض جانبی متوترکسات را می‌توان با استفاده از لوکوورین که منبع اسید فولیک برای سلول‌های بدن است، پیشگیری یا کاهش داد.  به همین منظور از لوکوورین برای پیشگیری از تاثیر داروهای شیمی درمانی بر فعالیت مغز استخوان استفاده می‌شود.

در نتیجه به طور کلی کلسیم فولینات در موارد زیر تجویز می‌گردد:

• در ترکیب با فلوروراسیل برای درمان سرطان هایی مانند: سرطان روده بزرگ و رکتوم، سر و گردن، مری و سایر سرطان‌های دستگاه گوارش
• به عنوان پادزهر برای اثرات داروهای شیمی درمانی خاص مانند متوترکسات
• درمان کم خونی مگالوبلاستیک در صورت وجود کمبود اسید فولیک

مکانیسم اثر فولینیک اسید

فولینیک اسید ممکن است از طریق رقابت با متوترکسات در انتقال به داخل سلول مانع اثر متوترکسات روی سلول‌های مغز استخوان و دستگاه گوارش شود. اما ظاهراً بر مسمومیت کلیوی ناشی از مصرف متوترکسات بی‌تاثیر است.

نحوه مصرف کلسیم فولینات

اسـید فولینیـک بـه شـکل کلـسیم فولینــات، از راه خــوراکی، تزریــق عــضلانی یــا تزریــق وریدی مصرف می‌شود. مقدار لوکوورینی دریافتی و نحوه مصرف آن به عوامل زیادی از جمله قد و وزن، سلامت عمومی یا سایر مشکلات سلامتی، نوع سرطان یا بیماری تحت درمان و نظر پزشک بستگی دارد.

عوارض اسید فولینیک

به صورت نادر پس از مصرف دارو عوارضی مانند تهوع و استفراغ(در موارد نادر)، خارش، تب، بثورات، کهیر و خس خس سینه گزارش شده است. همچنین واکنش‌های حساسیتی مانند واکنش‌های آنافیلاکتیک در تجویز این دارو ممکن است مشاهده شود.

تداخلات دارویی فولینیک اسید

Leucovorin به خودی خود تقریباً هیچ عارضه جانبی ندارد، اما در صورت استفاده در ترکیب با فلوئورواوراسیل می‌تواند شدت عوارض جانبی آن دارو را افزایش دهد.

مصرف همزمان این دارو همراه با امینوسالسیلیک منجر به کاهش سطح سرمی فولینات می‌شود.

داروهای ضدبارداری می‌توانند عملکرد متابولسیم فولینات را دچار اختلال کنند و باعث کاهش و دفع فولینات شوند ولی این اثر خیلی شدید نیست.

مصرف اسیدفولیک با سولفاسالازین به صورت همزمان باعث بروز یکسری از علائم فقر اسیدفولیک می‌شود.

فنی توئین و هیدانتوئین می‌توانند باعث کاهش سطح سرمی اسید فولینیک شوند.

در صورت مصرف مقادیر زیاد فولینیک اسید، اثر ضد تشنج باربیتورات‌ها، هیدانتوئین و پریمیدین خنثی می‌شود.

بیشتر بخوانید: نکاتی که درباره تداخل دارویی که باید بدانید!

موارد منع مصرف و هشدار

مصرف این دارو در مبتلایان آنمی مگالوبلاستیک ناشی از فقر ویتامین B12 یا کم خونی که نوع آن تشخیص داده نشده است، ممنوع است.

خطر مسمومیت در نقص کار کلیه به علت اشکال در دفع متوترکسات افزایش خواهد یافت.

لوکوورین ممکن است باعث ضعف شدید مغز استخوان و التهاب مخاط‌ها گردد. همچنین ممکن است باعث افزایش دفعات بروز حملات صرعی در کودکان مستعد شود.

قیمت فولینیک اسید

با توجه به شکل دارو( تزریقی یا خوراکی) و دوز دارو قیمت این دارو متفاوت می‌تواند متفاوت باشد.

برندهای مختلف فولینیک اسید

فولنیک اسید یا کلسیم فولینات در برندهای زیر به بازار عرضه می‌شود:

• Kocak Farma
• Hospira
• Hetero Drugs Limited
• Kleva Pharmaceutical
• Fresenius Kabi Oncology
• Haupt Pharma
• Viofar
• Hikma Farmaceutica S.a.
• Esseti
• Italfarmaco
• Zydus Cadila
• Laboratorios Normon Sa
• Kocak Farma
• Zydus Oncosciences
• Vem Ilac Sanayi
• Livealth Biopharma Private Limited
• Pfizer S.l
• داروسازی زهراوی
• دارو سازی آرامیس فارمد
• ایده گستر درمان
• روناک

داروهای مشابه اسید فولینیک

استیل سیستئین- فومپیزول- متیل تیونینیوم کلراید- پرالیدوکسیم

خرید فولینیک اسید یا کلسیم فولینات

امکان خرید این دارو از طریق داروخانه‌های سطح شهر وجود دارد. اما کلسیم فولینات همانند برخی دیگر از داروها ممکن است کمیاب گردد. همانطور که گفته شد این دارو در درمان سرطان روده بزرگ و سایر سرطان های دستگاه گوارش می‌تواند موثر باشد. در نتیجه یافتن این دارو کمیاب می‌تواند برای افراد حیاتی باشد.

شما می‌توانید با استفاده از سامانه داروهای کمیاب داروگ به راحتی دارو کلسیم فولینات خود را بیابید. خرید دارو کمیاب فولینک اسید توسط داروگ از طریق استعلام دارو از داروخانه های کشور انجام پذیر است.

 

سوالات متداول:

آیا مصرف فولینیک اسید در دوران بارداری و شیردهی مجاز است؟

در دوران شیردهی تنها در صورت نیاز و با احتیاط مصرف گردد زیرا در شیر مادر ترشح می‌شود.

آیا فولیک اسید همان فولینیک اسید است؟

اسید فولینیک یا لوکوورین شکل فعال اسید فولیک است. بنابراین دیگر نیازی به فعال شدن توسط آنزیم دی هیدروفولات ردوکتاز نیست. داروهایی که این آنزیم را مهار می‌کنند نمی‌توانند بر فولینیک اسید تاثیری داشته باشند.