آیا قرص ضد بارداری باعث چاقی می‌شود؟

قرص ضد بارداری و افزایش وزن

افزایش وزن یکی از نگرانی‌های رایج افرادی است که قصد دارند از روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری استفاده کنند. استفاده از بهترین قرص ضد بارداری از جمله روش‌های جلوگیری از بارداری است. اما این قرص‌ها تنها برای این منظور استفاده نمی‌شود و ممکن است برای کنترل تنبلی تخمدان نیز تجویز شود. بسیاری از افراد به دلیل شنیدن تجربه‌های دیگران، از این روش‌ها دوری می‌کنند، زیرا تصور می‌کنند که استفاده از داروهای هورمونی ممکن است باعث افزایش وزن شود. اما آیا واقعاً بین مصرف قرص ضد بارداری و چاقی ارتباطی وجود دارد؟

ارتباط بین مصرف قرص ضد بارداری و افزایش وزن

مطالعات علمی نشان می‌دهند که ارتباط مستقیمی میان استفاده از قرص های ضد بارداری و افزایش وزن وجود ندارد. بیشتر تحقیقات به این نتیجه رسیده‌اند که این روش‌ها به خودی خود باعث افزایش وزن نمی‌شوند.

با این حال، برخی افراد ممکن است در هفته‌ها یا ماه‌های اول استفاده از قرص یا سایر روش‌های هورمونی کمی وزن اضافه کنند. این افزایش معمولاً موقتی است و به دلیل جمع شدن آب در بدن رخ می‌دهد، نه افزایش چربی. به عبارت دیگر، این تغییرات وزن معمولاً به سرعت برطرف می‌شوند و وزن فرد به حالت طبیعی بازمی‌گردد.

اگر نگران این موضوع هستید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا روش مناسب پیشگیری از بارداری را انتخاب کنید که برای شما مناسب باشد. اما باید بدانید که نگرانی از افزایش وزن نباید مانع از انتخاب روش‌های مؤثر و ایمن پیشگیری از بارداری شود. در این وبلاگ به بررسی این فرضیه که آیا قرص ضد بارداری باعث چاقی می‎‎‌شود یا خیر؟ پرداخته ایم.

آیا قرص ضد بارداری باعث اضافه وزن می‌شود؟

در دهه‌های گذشته، روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی از دوزهای هورمونی بسیار بالاتری نسبت به دوزهایی که امروز استفاده می‌کنیم، بهره می‌بردند. به ویژه پروژستین‌ها (هورمون‌های مشابه پروژسترون) می‌توانند اشتها را افزایش دهند، در حالی که سطوح بالای استروژن معمولاً باعث احتباس آب در بدن می‌شوند. اما خوشبختانه با پیشرفت‌های علمی و تغییرات در ترکیب قرص‌ها، این مشکلات به طور قابل توجهی کاهش یافته است.

امروزه بیشتر قرص‌های ضد بارداری حاوی سطح استروژنی هستند که به اندازه کافی بالا نیستند تا باعث افزایش وزن شوند. برای مثال، اولین قرص ضد بارداری که در دهه ۱۹۵۰ معرفی شد، حاوی ۱۵۰ میکروگرم استروژن (مسترانول) بود، در حالی که قرص‌های امروز تنها ۲۰ تا ۵۰ میکروگرم استروژن دارند.

مطالعات زیادی به بررسی ارتباط بین قرص ضد بارداری و چاقی پرداخته‌اند. اکثریت این تحقیقات شواهد محدودی را مبنی بر این که قرص‌های ضد بارداری باعث افزایش وزن می‌شوند، ارائه داده‌اند.

اگر در هفته‌ها یا ماه‌های اول پس از شروع استفاده از روش‌های هورمونی کمی افزایش وزن را تجربه کنید، این معمولاً به دلیل احتباس آب است و نه افزایش چربی بدن. به عبارت دیگر، این افزایش وزن موقتی است و معمولاً در طول زمان از بین می‌رود. بنابراین، اگر پس از شروع استفاده از روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری، وزن شما به طور قابل توجهی بیشتر از این میزان افزایش یابد، احتمالاً عامل دیگری به جز خود دارو در این افزایش وزن دخیل است.

افزایش وزن پس از مصرف قرص های ضدبارداری

گاهی اوقات، افراد ممکن است احساس کنند که وزنشان افزایش یافته است، حتی اگر ترازو تغییر چندانی نشان ندهد. با این حال، یک بررسی از ۴۹ مطالعه نشان داد که شواهد کافی برای ارتباط مستقیم بین قرص‌های ضد بارداری و افزایش وزن در بیشتر افراد وجود ندارد. مانند دیگر عوارض جانبی احتمالی قرص‌ها، هر گونه افزایش وزن معمولاً کم است و در اکثر موارد پس از ۲ تا ۳ ماه به دلیل تطبیق بدن با هورمون‌ها، از بین می‌رود.

با این حال، بدن هر فرد به هورمون‌ها به طور متفاوتی واکنش نشان می‌دهد. اگر پس از شروع استفاده از قرص‌های ضد بارداری دچار تغییرات ناخواسته در وزن خود شدید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. آن‌ها می‌توانند یک گزینه دیگر از روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی را پیشنهاد دهند، از جمله نوع دیگری از قرص ضد بارداری.

دو نوع قرص ضد بارداری وجود دارد:

1. قرص‌های ترکیبی که حاوی استروژن و پروژستین (پروژسترون مصنوعی) هستند.
2. قرص‌های پروژستین‌دار تنها که به آن‌ها “مینى‌پیل” هم گفته می‌شود.

بیشتر قرص‌های ضد بارداری از همان نوع استروژن با دوزهای مختلف استفاده می‌کنند، اما هر برند ممکن است فرم‌های متفاوتی از هورمون پروژستین داشته باشد. عوارض جانبی می‌تواند بسته به نوع و دوز هورمون‌ها در هر قرص متفاوت باشد.

هرچه که انتخاب کنید، حداقل ۳ ماه به خودتان زمان بدهید تا ببینید آیا عوارض جانبی از بین می‌روند یا خیر.

دلایل افزایش وزن بعد از شروع مصرف قرص ضد بارداری چیست؟

• 
  

  احتباس مایعات

  
  

استروژن می‌تواند منجر به احتباس آب در بدن شود، که این می‌تواند باعث نفخ یا افزایش موقت وزن گردد. تغییرات هورمونی طبیعی، مانند هفته قبل از قاعدگی، نیز می‌توانند اثر مشابهی داشته باشند، حتی زمانی که از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده نمی‌کنید.

• 
  

  افزایش اشتها

  
  

پروژسترون (چه طبیعی و چه مصنوعی) می‌تواند اشتها را افزایش دهد. این امر ممکن است باعث پرخوری یا خوردن به دلایل عاطفی در برخی افراد شود. انواع خاصی از قرص‌های ضد بارداری ممکن است شما را به خوردن شیرینی‌جات یا سایر غذاهای پرکالری بیشتر تمایل دهند، به ویژه تزریق پروژستین‌دار تنها.

این نکات نشان می‌دهند که افزایش وزن ناشی از قرص‌های ضد بارداری ممکن است در برخی افراد رخ دهد، اما معمولاً این تغییرات موقتی هستند و به مرور زمان با تنظیم بدن به هورمون‌ها کاهش می‌یابند. اگر نگران افزایش وزن یا سایر عوارض جانبی هستید، مشاوره با پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا روش مناسب‌تری برای شما پیدا شود.

• 
  

  ژنتیک

  
  

تحقیقات اولیه نشان می‌دهند که تفاوت‌های ژنتیکی ممکن است باعث شوند که برخی افراد بیشتر از سایرین در اثر استفاده از قرص‌های ضد بارداری وزن اضافه کنند. با این حال، هیچ‌گونه راهی برای پیش‌بینی چگونگی واکنش بدن شما به پیشگیری از بارداری هورمونی قبل از استفاده وجود ندارد.

• 
  

  سن

  
  

بین سنین ۲۰ تا ۳۵ سال، معمولاً افزایش وزن به مقدار ۱ تا ۲ پوند در هر سال طبیعی است. این افزایش وزن معمولاً با شروع مصرف قرص‌های ضد بارداری همزمان می‌شود، که ممکن است تشخیص دلیل دقیق افزایش وزن را دشوار کند.

استثنا: تزریق آمپول ضد بارداری دپو پروورا

تزریق ضد بارداری حاوی مقادیر بالای پروژستین (هورمونی که اشتها را تحریک می‌کند) است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که تزریق پروژستین‌دار تنها، مانند Depo-Provera، می‌تواند چربی بدن را افزایش دهد و باعث افزایش وزن قابل توجهی در برخی افراد شود.

تحقیقات نشان می‌دهند که میانگین افزایش وزن در افرادی که دپو پروورا استفاده می‌کنند، تقریباً ۲.۲ کیلوگرم در سال است. اما این میزان برای همه افراد یکسان نیست. برخی افراد ممکن است اصلاً وزن اضافه نکنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است وزن بیشتری بگیرند.

نکات مهم در مورد تزریق آمپول ضد بارداری و افزایش وزن

• نوجوانان معمولاً بیشتر از بزرگسالان در اثر تزریق آمپول ضد بارداری وزن اضافه می‌کنند.
• افرادی که وزن پایین دارند، اغلب پس از شروع تزریق آمپول ضد بارداری وزن اضافه می‌کنند.
• تزریق ضد بارداری می‌تواند شاخص توده بدن (BMI) و چربی بدن را افزایش دهد.
• این تزریق به نظر می‌رسد که تمایل به خوردن غذاهای پرکالری را افزایش دهد.

بهترین روش پیشگیری از بارداری برای جلوگیری از افزایش وزن

با اینکه احتمال افزایش وزن در اثر استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی کم است (به جز تزریق ضد بارداری)، واکنش بدن شما ممکن است با دیگران متفاوت باشد. اگر می‌خواهید از بارداری جلوگیری کنید اما از عوارض جانبی هورمونی دوری کنید، می‌توانید روش‌های پیشگیری از بارداری بدون هورمون را انتخاب کنید، از جمله:

•  IUD مسی
• روش‌های ممانعتی مانند کاندوم یا دیافراگم
• اسپرم‌کش‌ها
• ژل پیشگیری از بارداری تجویزی (Phexxi)

اگر مطمئن هستید که هرگز نمی‌خواهید باردار شوید، روش‌های دائمی پیشگیری از بارداری شامل:

• بستن لوله‌های فالوپ (برای زنان)
• وازکتومی (برای مردان)

بعضی از روش‌های پیشگیری از بارداری مؤثرتر از دیگران هستند، بنابراین با پزشک خود درباره مزایا و معایب تمامی انتخاب‌ها مشورت کنید تا بهترین روش برای سبک زندگی خود را پیدا کنید.

آیا IUD باعث افزایش وزن می‌شود؟

IUD (دستگاه داخل رحمی) یک نوع پیشگیری از بارداری بلندمدت و برگشت‌پذیر است. دو نوع IUD وجود دارد: مسی و پروژستین‌دار. مانند قرص‌های ضد بارداری، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد این دستگاه‌ها باعث افزایش وزن می‌شوند.

در حالی که IUD مسی هیچ تأثیری بر هورمون‌ها ندارد، تحقیقات نشان داده‌اند که IUD پروژستین‌دار (مانند میرنا) ممکن است باعث افزایش کمی در چربی بدن و کاهش در توده بدنی لاغر شود. این تغییرات کوچک در ترکیب بدن معمولاً تأثیر زیادی بر وزن بدن نداشته‌اند.

آیا کاهش وزن هنگام استفاده از پیشگیری از بارداری سخت است؟

تحقیقات در این زمینه محدود است، اما یکی از مطالعات نشان داد که پیشگیری هورمونی ترکیبی ممکن است باعث سخت‌تر شدن حفظ وزن برای افراد مبتلا به چاقی شود.

آیا پیشگیری از بارداری می‌تواند شکل بدن را تغییر دهد؟

ممکن است اگر وزن آب شما افزایش یابد، احساس یا ظاهری پف کرده داشته باشید. استروژن می‌تواند بر سلول‌های چربی تأثیر بگذارد و باعث شود که بدن شما چربی بیشتری در ران‌ها، باسن و سینه‌ها ذخیره کند.

آیا با قطع مصرف پیشگیری از بارداری وزن کم می‌کنم؟

هیچ ارتباط مستقیمی بین قرص ضد بارداری و چاقی وجود ندارد. اما ممکن است با از بین رفتن احتباس آب یا کاهش اشتها، وزن آب خود را از دست بدهید.