قرص سولفاسالازین چیست؟ کاربرد+ نحوه مصرف+عوارض

داروی سولفاسالازین چیست؟

سولفاسالازین با نام های تجاری Azulfidine و Azulfidine EN-tabs اگر چه جزء آنتی بیوتیک‌ها طبقه بندی می‌شود ولی عمدتا برای درمان نوع خاصی از بیماری روده به نام کولیت اولسراتیو و آرتریت روماتوئید کاربرد دارد و کمتر از خاصیت ضد میکروبی آن استفاده میشود. این دارو این بیماری را درمان نمی‌کند، اما به کاهش علائمی مانند تب، درد معده، اسهال و خونریزی مقعدی کمک می‌کند. پس از درمان حمله، سولفاسالازین نیز برای افزایش مدت زمان بین حملات استفاده می‌شود. سولفاسالازین متشکل از عامل ضدالتهابی 5-آمینوسالیسیلیک اسید (5-ASA، مزالامین یا مزالازین) و آنتی بیوتیک سولفاپیریدین است که توسط یک پیوند به هم مرتبط هستند. برای تهیه این دارو می‌توانید به سامانه تهیه داروی کمیاب داروگ مراجعه فرمایید.

کاربرد و موارد مصرف سولفاسالازین

سولفاسالازین یک داروی تجویزی است که با دو نوع قرص استاندارد و قرص با رهش تأخیری با پوشش روده در دسترس است.

از قرص های استاندارد سولفاسالازین برای موارد استفاده می‌شود:

• برای درمان کولیت اولسراتیو خفیف تا متوسط.
• به عنوان یک درمان کمکی در کولیت اولسراتیو شدید.
• برای طولانی کردن دوره های بهبودی بین حملات حاد کولیت اولسراتیو.

قرص‌های سولفاسالازین با پوشش روده‌ای با رهش تاخیری در موارد زیر استفاده می‌شود:

• برای درمان کولیت اولسراتیو خفیف تا متوسط، به ویژه در بیمارانی که به دلیل عوارض جانبی گوارشی نمی‌توانند از قرص‌های استاندارد و بدون پوشش سولفاسالازین استفاده کنند. این شامل بیمارانی می‌شود که با چند دوز اول تهوع و استفراغ را تجربه می‌کنند و بیمارانی که با کاهش دوز آنها همچنان علائم دارند.
• به عنوان یک درمان کمکی در کولیت اولسراتیو شدید.
• برای طولانی کردن دوره های بهبودی بین حملات حاد کولیت اولسراتیو.
• برای درمان آرتریت روماتوئید در بیمارانی که به سالیسیلات‌ها یا سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NDAIDs) پاسخ ناکافی داده‌اند. این دارو به کاهش درد، تورم و سفتی مفاصل کمک می‌کند. درمان زودهنگام آرتریت روماتوئید با سولفاسالازین به کاهش/جلوگیری از آسیب بیشتر مفاصل کمک می‌کند تا بتوانید فعالیت‌های عادی روزانه خود را بیشتر انجام دهید.
• برای درمان بیماران اطفال مبتلا به آرتریت روماتوئید نوجوانان با دوره چند مفصلی که به سالیسیلات ها یا سایر NDAID ها پاسخ ناکافی نشان داده اند.

از آنجایی که سولفاسالازین پاسخ فوری ایجاد نمی‌کند، ممکن است تا زمانی‌که سولفاسالازین شروع به کار کند به سایر مسکن‌ها یا NSAID ها نیاز باشد.

سولفاسالازین برای اسپوندیلیت انکیلوزان، بیماری کرون و آرتریت پسوریاتیک مورد تایید نیست.

همچنین موثر بودن مصرف سولفاسالازین در کودکان زیر 2 سال مشخص نیست.

نحوه عملکرد

نحوه عملکرد سولفاسالازین کاملاً درک نشده است. سولفاسالازین توسط روده کوچک جذب نمی‌شود، اما باکتری‌های موجود در روده بزرگ می‌توانند پیوند بین ASA-5 و سولفاپیریدین را بشکنند، که ASA-5 را آزاد می‌کند تا به صورت موضعی در روده بزرگ برای کمک به کولیت اولسراتیو کار کند.

همچنین تصور می‌شود که سولفاسالازین و متابولیت های آن – داروهای دیگری که به آنها تجزیه می‌شود – دارای طیف وسیعی از اثرات تعدیل کننده ایمنی هستند. آن‌ها فرآیندهای خاصی را در بدن مسدود یا مهار می‌کنند، که منجر به کاهش فعالیت سیستم ایمنی میشود.

عوارض جانبی مصرف سولفاسالازین

سولفاسالازین می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند از جمله:

• مسمومیت کبدی، کلیوی و هماتولوژیک یا سایر شرایط گزارش شده است.

درمان با سولفاسالازین باعث واکنش‌های حساسیت، آگرانولوسیتوز، کم خونی آپلاستیک، سایر اختلالات خونی، آسیب کلیوی و کبد، تغییرات غیرقابل برگشت عصبی عضلانی و سیستم عصبی مرکزی و آلوئولیت فیبروزان می‌شود. اگر در حین مصرف سولفاسالازین دچار گلودرد، تب، رنگ پریدگی، پورپورا یا یرقان شدید، به پزشک خود اطلاع دهید. این علائم ممکن است نشانه یک اختلال خونی جدی یا سمی کبد باشد. عدم پیگیری این عوارض خطرات جبران ناپذیری مانند مرگ را در پی دارد.

• الیگواسپرمی و ناباروری

درمان با سولفاسالازین ممکن است باعث اولیگواسپرمی (تعداد کم اسپرم) و ناباروری در مردان شود. به نظر می رسد توقف سولفاسالازین این اثرات را معکوس می‌کند.

• عفونت‌های جدی

درمان با سولفاسالازین ممکن است باعث عفونت‌های جدی، از جمله سپسیس کشنده و ذات الریه شود. در صورت بروز علائم عفونت فوراً به پزشک خود اطلاع دهید زیرا درمان با سولفاسالازین باید متوقف شود. همچنین در صورت مشکوک بودن به عفونت، آزمایشات عفونت و سرکوب میلوسکوپی باید انجام شود.

• واکنش‌های حساسیت مفرط

درمان با سولفاسالازین ممکن است باعث واکنش‌های حساسیت شدید شود که شامل درگیری اندام‌های داخلی مانند هپاتیت، نفریت، میوکاردیت، سندرم شبه مونونوکلئوز، ناهنجاری‌های هماتولوژیک و/یا پنومونیت از جمله ارتشاح ائوزینوفیلیک است.

• واکنش‌های دارویی با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک (DRESS)

درمان با سولفاسالازین می‌تواند باعث واکنش‌های شدید، تهدیدکننده حیات و حساسیت سیستمیک مانند واکنش دارویی با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک (DRESS) شود. علائم اولیه چنین واکنشی شامل تب یا تورم غدد لنفاوی (لنفادنوپاتی) است. در صورت بروز علائم حساسیت سیستمیک فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. اگر دلیل دیگری برای علائم شما قابل شناسایی نباشد، درمان با سولفاسالازین باید متوقف شود.

• سایر عوارض جانبی شدید پوستی

درمان با سولفاسالازین می‌تواند باعث سایر واکنش‌های جانبی شدید پوستی، از جمله درماتیت اکسفولیاتیو ، سندرم استیونز-جانسون (SJS) و نکرولیز اپیدرمی سمی (TEN) و پوستولوز اگزانتماتوز عمومی حاد (AGEP) شود. شما در اوایل درمان در معرض بالاترین خطر ابتلا به این عوارض هستید، به طوری که بیشتر آن‌ها در ماه اول درمان رخ می‌دهند. در صورت بروز علائم یک واکنش جانبی شدید پوستی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. درمان با سولفاسالازین باید در اولین علائم چنین واکنش‌هایی متوقف شود.

چه زمان به پزشک اطلاع دهیم؟

اگر هر یک از این علائم شدید یافته یا از بین نمیرود، به پزشک خود اطلاع دهید:

• تغییر رنگ ادرار یا پوست به زرد یا نارنجی
• اسهال
• سردرد
• از دست دادن اشتها
• ناراحتی معده
• استفراغ
• دل درد

چه زمان مصرف دارو را قطع کنیم؟

اگر هر یک از علائم زیر را دارید، مصرف سولفاسالازین را قطع کرده و فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

• بثورات، کهیر، خارش یا لایه برداری یا تاول زدن پوست
• تورم چشم ها، صورت، لب ها، زبان، دهان یا گلو
• مشکل در تنفس یا بلع
• تورم غدد
• تب، گلودرد، لرز، سرفه، تعریق شبانه و سایر علائم عفونت
• رنگ پریدگی پوست، خستگی یا تنگی نفس
• دردهای مفصلی یا عضلانی
• زرد شدن پوست یا چشم
• درد در سمت راست و بالای معده
• ادرار دشوار یا دردناک یا کدر ادرار خونی
• درد قفسه سینه
• سرفه یا شدت یافتن سرفه
• خستگی
• خونریزی یا کبودی غیر معمول
• ضعف
• تشنج

چه کسانی نباید سولفاسالازین مصرف کنند؟

• اگر به سولفاسلازین، متابولیت های آن، سولفونامیدها یا سالیسیلات‌ها یا هر یک از مواد دیگر موجود در سولفاسلازین حساسیت دارید.
• انسداد روده یا ادرار دارید.
• پورفیری دارید.

قبل از مصرف سولفاسالازین به پزشک خود چه بگوییم؟

قبل از مصرف سولفاسالازین، باید به پزشک خود در مورد تمام شرایط پزشکی و سوابق بیماری خود بگویید، از جمله موارد زیر:

• سابقه عفونت های مکرر یا مزمن
• سابقه بیماری‌های زمینه‌ای یا داروهای دیگری که مصرف می‌کنید که ممکن است شما را مستعد ابتلا به عفونت کند.
• آلرژی شدید یا آسم برونش
• کمبود گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز

نحوه مصرف سولفاسالازین

• سولفاسالازین را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید.
• قرص ها را در دوزهای مساوی تقسیم شده، ترجیحاً بعد از غذا مصرف کنید.
• قرص‌ها را با یک لیوان پر آب مصرف کنید.
• قرص‌های با رهش تاخیری با پوشش روده را به طور کامل ببلعید. از شکستن، خرد کردن یا جویدن خودداری کنید.
• در حین مصرف سولفاسالازین، پزشک آزمایشات مکرر را تجویز می‌کند حتما آزمایشات را انجام بدهید.

اگر یک نوبت را فراموش کنم چه اتفاقی می افتد؟

اگر یک دوز سولفاسالازین را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن، نوبت بعدی خود را مصرف کنید. در صورتی که نزدیک به نوبت مصرف بعدی است، فقط دوز بعدی را در زمان مناسب مصرف کنید.

دوز مصرف سولفاسالازین

دوز مصرف باید برای هر بیمار بسته به پاسخ و تحمل او به دارو تنظیم شود.

کولیت زخمی

درمان اولیه:

دوز توصیه شده برای بزرگسالان سولفاسالازین معمولا ۳ تا ۴ گرم در روز در دوزهای منقسم با فواصل مصرفی که بیش از هشت ساعت نیست. همچنین دوز کمتر از ۱ تا ۲ گرم نیز ممکن است برای کاهش خطر عوارض گوارشی استفاده شود.

دوز توصیه شده برای کودکان ≥ ۶ سال ۴۰ تا ۶۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن در هر دوره ۲۴ ساعته است که به ۳ تا ۶ دوز تقسیم می شود.

درمان نگهداری:

دوز توصیه شده برای بزرگسالان سولفاسالازین ۲ گرم در روز است.

دوز توصیه شده برای کودکان ≥ ۶ سال ۳۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن در هر دوره ۲۴ ساعته است که به ۴ دوز تقسیم می‌شود.

روماتیسم مفصلی

دوز توصیه شده برای بزرگسالان ۲ گرم در روز در دو دوز به طور مساوی است. در ابتدا باید از دوز کمتر ۰.۵ تا ۱ گرم در روز برای کاهش خطر عوارض گوارشی استفاده شود.

تداخلات دارویی داروی سولفاسالازین

در مورد تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، از جمله داروهای نسخه‌ای و بدون نسخه، ویتامین‌ها و مکمل‌های گیاهی به خصوص در صورت مصرف داروهای حاوی دیگوکسین یا اسید فولیک به پزشک خود اطلاع دهید.

سولفاسالازین ممکن است جذب این داروها را کاهش دهد. این دارو در ترکیب با متوترکسات ممکن است خطر عوارض جانبی گوارشی، به ویژه حالت تهوع را افزایش دهد.

مصرف قرص سولفاسالازین در بارداری و شیردهی

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید به پزشک خود اطلاع دهید. مطالعات نشان می‌دهد که درمان با این دارو با ناهنجاری جنین همراه نیست. با این حال، نقص لوله عصبی در برخی از نوزادان متولد شده از مادرانی که در دوران بارداری سولفاسالازین مصرف می‌کردند، گزارش شده است. این ممکن است با توانایی دارو در مهار جذب و متابولیسم اسید فولیک مرتبط باشد. سولفاسالازین و سولف پیریدین از جفت عبور می‌کنند. توصیه می‌شود که سولفاسالازین تنها در صورت لزوم در دوران بارداری استفاده شود.

اگر شیر می‌دهید پزشک خود اطلاع دهید. این دارو و متابولیت آن وارد شیر مادر می‌شود و منجر به نوعی آسیب مغزی به نام کرنیکتروس در نوزادان می‌شود. داده‌های محدود همچنین نشان می‌دهد که ممکن است باعث ایجاد مدفوع خونی یا اسهال در نوزادان شود. سولفاسالازین در افرادی که شیر می‌دهند باید با احتیاط مصرف شود. با پزشک خود در مورد بهترین راه برای تغذیه کودک در حین مصرف سولفاسالازین صحبت کنید.

چه مدت طول می‌کشد تا سولفاسالازین اثر کند؟

ممکن است تا دو ماه طول بکشد تا اثرات کامل سولفاسالازین، یک داروی ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARD) را احساس کنید که در درمان بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید، کولیت اولسراتیو و بیماری کرون استفاده می‌شود.

آیا سولفاسالازین باعث سرطان می شود؟

اگر سابقه سرطان پوست (ملانوم) یا سایر سرطان‌ها دارید، ممکن است واجد شرایط استفاده از DMARD های بیولوژیکی خاصی نباشید. برخی از DMARDهای بیولوژیک، به عنوان مثال Humira یا Enbrel، به ندرت با سرطان هایی مانند لنفوم یا ملانوم مرتبط هستند.

آیا سولفاسالازین سیستم ایمنی را سرکوب می کند؟

این دارو ممکن است با کاهش تعداد گلبول های سفید، سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب کند. در نتیجه عفونت‌های جدی یا کشنده ممکن است رخ دهد. اگر با علائم یا علائم عفونت مانند تب، لرز، تنگی نفس، سرفه، رنگ پریدگی، گلودرد، زخم دهان، قرمزی یا تورم مواجه شدید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

آیا سولفاسالازین باعث افزایش وزن می شود؟

این دارو ممکن است باعث مشکلات کلیوی شده که منجر به تجمع مایع در بدن و افزایش وزن می‌شود. ممکن است چشم‌های پف‌کرده یا تورم در بازوها، مچ پا یا پاها داشته باشید. در صورت داشتن هر یک از این عوارض فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

آیا سولفاسالازین یک داروی استروئیدی است؟

خیر، سولفاسالازین یک داروی استروئیدی مانند پردنیزون یا پردنیزولون نیست، اما می‌تواند التهاب را در برخی بیماری‌ها کاهش دهد و از نیاز به استروئیدها جلوگیری کند. این دارو به عنوان یک عامل خوراکی 5-آمینو سالیسیلات طبقه بندی می‌شود و برای شرایطی مانند کولیت اولسراتیو و آرتریت روماتوئید استفاده می‌شود.

جایگزین قرص سولفاسالازین چیست؟

هنگامی که با کمبود این دارو مواجه میشوید ممکن است پزشک دوز دارو یا نوع آن را تغییر بدهد. به گفته برخی کارشناسان آزاتیوپورین می‌تواند برای بیمارانی که درمان با مزالازین یا سولفاسالازین در آنها با شکست مواجه شده، یا نتوانسته‌اند آنها را تحمل کنند، تجویز گردد. اما نکته قابل توجه آن است که با سامانه داروگ می‌توانید این دارو را به راحتی تهیه کنید و نیازی به داروی جایگزین ندارید.

خرید قرص سولفاسالازین

شما می‌توانید برای خرید این دارو به سامانه دارو کمیاب داورگ مراجعه فرمایید. برای این منظور تنها کافیست در سایت ثبت نام کنید و وارد صفحه تهیه دارو کمیاب داروگ در منو خدمات شوید. سپس با درج نام دارو یا آپلود نسخه خود و زدن دکمه شروع جستجو دارو می‌توانید اقدام نمایید. سامانه داروگ لیست داروخانه‌هایی که داروی مد نظر شما را موجود دارند را برای شما ارسال میکند.