رمیکید چیست؟ کاربرد، نحوه مصرف و عوارض جانبی

رمیکید چیست؟

رمیکید (Remicade) یک دارو سرکوب کننده سیستم ایمنی بوده که در برخی بیماری‌های خودایمنی استفاده میشود. نام تجاری دارویی است که ماده فعال آن اینفلکسیماب (infliximab) نام دارد. این دارو یک آنتی‌بادی مونوکلونال است که از طریق مهندسی ژنتیک تولید می‌شود و بخشی از آن از سلول‌های زنده گرفته شده است. اینفلکسیماب به گروه داروهای مسدودکننده فاکتور نکروز توموری آلفا (TNF-alpha blockers) تعلق دارد. TNF-alpha یک پروتئین طبیعی در بدن است که در فرآیند التهاب و پاسخ ایمنی نقش دارد، اما در بیماری‌های خودایمنی، سطح آن بیش از حد افزایش می‌یابد و باعث آسیب به بافت‌ها می‌شود. رمیکید با اتصال به TNF-alpha و خنثی کردن آن، التهاب را کاهش می‌دهد و سیستم ایمنی را بهبود می‌بخشد.

اشکال دارویی رمیکید

این دارو به صورت پودر برای تهیه محلول تزریقی عرضه می‌شود و در دوز ۱۰۰ میلی‌گرم در هر ویال موجود است. رمیکید توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شده و برندهای مشابه (بیوسیمیلار) آن شامل Avsola، Inflectra، Ixifi و Renflexis هستند. این بیوسیمیلارها مشابه رمیکید عمل می‌کنند اما ممکن است ارزان‌تر باشند. رمیکید یک داروی بیولوژیکی است، نه شیمیایی، بنابراین نسخه ژنریک دقیق ندارد، اما بیوسیمیلارها گزینه‌های خوبی هستند.

مکانیسم عمل رمیکید

در بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی به اشتباه به بافت‌های خود حمله می‌کند. TNF-alpha یکی از عوامل کلیدی در این فرآیند است که باعث التهاب، درد و آسیب می‌شود. اینفلکسیماب به TNF-alpha متصل می‌شود و از اتصال آن به گیرنده‌های سلولی جلوگیری می‌کند. این کار التهاب را کاهش می‌دهد و علائم را تسکین می‌بخشد. اثر رمیکید بلافاصله پس از تزریق شروع می‌شود، اما بهبود علائم ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد. نیمه‌عمر دارو حدود ۷ تا ۹ روز است و تا ۲۸ تا ۴۵ روز در بدن باقی می‌ماند.

کاربردهای آمپول رمیکید

رمیکید برای درمان چندین بیماری التهابی و خودایمنی تایید شده است. این دارو معمولاً برای موارد متوسط تا شدید استفاده می‌شود، زمانی که درمان‌های دیگر موثر نبوده‌اند. کاربردهای اصلی عبارتند از:

• بیماری کرون: برای کاهش علائم در بزرگسالان و کودکان بالای ۶ سال. در مطالعات بالینی، ۳۹ تا ۴۶ درصد بیماران پس از ۳۰ هفته به رمیشن (بدون علائم) رسیدند.
• کولیت اولسراتیو: برای کنترل التهاب روده بزرگ در بزرگسالان و کودکان بالای ۶ سال. حدود ۲۶ تا ۳۷ درصد بیماران پس از ۳۰ هفته بدون علائم بودند.
• آرتریت روماتوئید: همراه با متوترکسات برای کاهش درد و التهاب مفاصل در بزرگسالان. ۲۶ تا ۳۱ درصد بیماران بهبود ۵۰ درصدی داشتند.
• آرتریت پسوریاتیک: برای درمان التهاب مفاصل مرتبط با پسوریازیس در بزرگسالان. ۴۱ درصد بیماران بهبود ۵۰ درصدی پس از ۶ ماه داشتند.
• اسپوندیلیت آنکیلوزان: برای درمان التهاب ستون فقرات در بزرگسالان. ۴۴ درصد بیماران بهبود ۵۰ درصدی پس از ۲۴ هفته داشتند.
• پسوریازیس پلاکی: برای موارد شدید و مزمن در بزرگسالان که درمان‌های دیگر موثر نبوده‌اند. ۸۰ درصد بیماران پس از ۱۰ هفته بدون علائم یا علائم حداقل بودند.

رمیکید گاهی آف-لیبل (خارج از تایید رسمی) برای بیماری‌های دیگری مانند سارکوئیدوز یا واسکولیت استفاده می‌شود، اما این باید تحت نظر پزشک باشد.

نحوه مصرف رمیکید

رمیکید به صورت تزریق داخل وریدی (IV infusion) مصرف می‌شود، نه خوراکی. این دارو باید توسط متخصص بهداشت در کلینیک یا بیمارستان تجویز شود. فرآیند مصرف شامل دو مرحله است:

• مرحله القایی (شروع درمان): تزریق در هفته‌های ۰، ۲ و ۶.
• مرحله نگهداری: هر ۶ تا ۸ هفته یک بار، بسته به بیماری.

دوز معمول ۳ تا ۱۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن است. مثلاً برای یک فرد ۸۰ کیلویی با بیماری کرون، دوز حدود ۴۰۰ میلی‌گرم است. قبل از تزریق، ممکن است داروهایی مانند آنتی‌هیستامین یا استروئید برای جلوگیری از واکنش‌ها تجویز شود. مصرف با غذا یا بدون آن فرقی ندارد، اما هیدراته ماندن مهم است.

اگر دوزی را فراموش کردید، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید تا زمان‌بندی را تنظیم کند. قطع ناگهانی ممکن است علائم بیماری را بدتر کند.

نحوه تزریق آمپول رمیکید

رمیکید به صورت آمپول عضلانی یا زیرجلدی نیست؛ بلکه انفوزیون وریدی است. فرآیند تزریق به این شکل است:

1. آماده‌سازی: پودر رمیکید با مایع مخلوط می‌شود و در کیسه IV ریخته می‌شود.
2. قبل از تزریق: علائم حیاتی چک می‌شود، تاریخچه پزشکی بررسی می‌شود و داروهای پیشگیرانه داده می‌شود.
3. تزریق: از طریق سوزن در ورید (معمولاً بازو)، بیش از ۲ ساعت تزریق می‌شود.
4. پس از تزریق: نظارت برای واکنش‌ها (حدود ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت) و سپس مرخصی.

عوارض جانبی داروی رمیکید

رمیکید می‌تواند عوارض خفیف تا شدید ایجاد کند. شایع‌ترین‌ها شامل عفونت‌ها، سردرد و درد شکمی هستند. عوارض جدی نیاز به توجه فوری دارند.

عوارض خفیف شایع:

• سردرد
• راش پوستی
• خستگی
• درد مفاصل
• عفونت‌های تنفسی مانند سینوزیت

این‌ها معمولاً در چند روز برطرف می‌شوند.

عوارض جدی:

• عفونت‌های شدید: مانند سل، قارچی یا باکتریایی. علائم: تب، سرفه، خستگی.
• واکنش‌های انفوزیون: حمله قلبی، سکته، تغییرات فشار خون. علائم: درد قفسه سینه، تنگی نفس.
• سرطان: افزایش خطر لنفوم، به ویژه در جوانان.
• نارسایی قلبی: تشدید یا ایجاد جدید.
• مشکلات کبدی: زردی، درد شکم.
• اختلالات خونی: کم‌خونی، کاهش پلاکت.
• واکنش‌های آلرژیک: کهیر، تورم صورت.
• سندرم لوپوس‌مانند: درد مفاصل، راش.

قبل از شروع، تست سل و هپاتیت B ضروری است. افراد بالای ۶۵ سال ریسک بالاتری دارند.

هشدارها و احتیاط‌های آمپول رمیکید

رمیکید (اینفلکسیماب) یک داروی بیولوژیکی قوی است که برای درمان بیماری‌های التهابی و خودایمنی مانند بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، آرتریت روماتوئید و پسوریازیس استفاده می‌شود. با این حال، به دلیل تأثیرات قوی آن بر سیستم ایمنی، مصرف این دارو نیازمند رعایت احتیاط‌های خاصی است.

مصرف رمیکید در دوران بارداری و شیردهی

رمیکید در بارداری

مطالعات حیوانی هیچ خطر مستقیمی برای جنین نشان نداده‌اند، اما داده‌های کافی در مورد انسان‌ها وجود ندارد. با این حال، به دلیل سرکوب سیستم ایمنی توسط رمیکید، ممکن است خطراتی برای جنین وجود داشته باشد، به‌ویژه اگر در سه‌ماهه دوم یا سوم بارداری استفاده شود. برخی مطالعات نشان داده‌اند که اینفلکسیماب می‌تواند از جفت عبور کند و در خون جنین یافت شود، اما شواهد محدودی در مورد نقایص مادرزادی یا عوارض مستقیم وجود دارد.

• اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است فواید درمان با رمیکید (مانند کنترل بیماری شدید کرون یا آرتریت روماتوئید) را در برابر خطرات احتمالی برای جنین ارزیابی کند.
• در برخی موارد، پزشک ممکن است توصیه کند درمان تا پس از زایمان به تعویق بیفتد یا دوز دارو کاهش یابد.

رمیکید در شیردهی

اینفلکسیماب در مقادیر بسیار کم ممکن است به شیر مادر منتقل شود. مطالعات نشان داده‌اند که غلظت دارو در شیر مادر ناچیز است و به نظر نمی‌رسد برای نوزاد خطر قابل‌توجهی ایجاد کند. با این حال، به دلیل کمبود داده‌های طولانی‌مدت، تصمیم‌گیری در مورد مصرف رمیکید در دوران شیردهی باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.

• با پزشک خود درباره ادامه یا توقف شیردهی در حین درمان صحبت کنید. در برخی موارد، ممکن است شیردهی موقتاً متوقف شود یا پمپاژ شیر و دور ریختن آن توصیه شود.
• نظارت بر سلامت نوزاد (برای علائم عفونت یا مشکلات ایمنی) در صورت شیردهی ضروری است.
• اگر بیماری مادر شدید باشد، فواید کنترل بیماری ممکن است بر خطرات احتمالی برای نوزاد غلبه کند.

واکسیناسیون و رمیکید

رمیکید سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند، که می‌تواند توانایی بدن در پاسخ به واکسن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و خطر عفونت‌های ناشی از واکسن‌های زنده را افزایش دهد. واکسن‌های زنده شامل واکسن‌هایی مانند سرخک، اوریون، سرخجه (MMR)، آبله‌مرغان، و واکسن خوراکی فلج اطفال هستند.

• اجتناب از واکسن‌های زنده: بیماران تحت درمان با رمیکید نباید واکسن‌های زنده دریافت کنند، زیرا خطر ابتلا به عفونت ناشی از ویروس یا باکتری موجود در واکسن افزایش می‌یابد.
• واکسن‌های غیرزنده: واکسن‌های غیرزنده مانند واکسن آنفلوآنزا یا هپاتیت B معمولاً بی‌خطر هستند، اما ممکن است اثربخشی کمتری داشته باشند. قبل از دریافت هرگونه واکسن، با پزشک مشورت کنید.
• واکسیناسیون قبل از شروع درمان: اگر ممکن است، تمام واکسن‌های لازم (به‌ویژه واکسن‌های زنده) باید قبل از شروع درمان با رمیکید تکمیل شوند.
• نوزادان مادران تحت درمان: اگر مادر در دوران بارداری رمیکید دریافت کرده باشد، نوزاد نباید تا حداقل ۶ ماه پس از تولد واکسن زنده دریافت کند، زیرا اینفلکسیماب ممکن است در بدن نوزاد باقی بماند و خطر عفونت را افزایش دهد.

مصرف رمیکید در سالمندان

افراد بالای ۶۵ سال در معرض خطر بیشتری برای عوارض جانبی رمیکید، به‌ویژه عفونت‌های شدید، قرار دارند. سیستم ایمنی در سالمندان به طور طبیعی ضعیف‌تر است و افزودن یک داروی سرکوب‌کننده ایمنی مانند رمیکید می‌تواند این خطر را تشدید کند. در مطالعات بالینی، میزان عفونت‌های جدی (مانند پنومونی یا عفونت‌های قارچی) در بیماران مسن‌تر بالاتر گزارش شده است.

مصرف رمیکید در بیماران با بیماری‌های زمینه‌ای

رمیکید در بیماران با بیماری‌های زمینه‌ای خاص مانند دیابت، سرطان، مولتیپل اسکلروزیس (MS)، نارسایی قلبی یا بیماری‌های کبدی باید با احتیاط فراوان استفاده شود، زیرا می‌تواند وضعیت این بیماری‌ها را تشدید کند یا عوارض جدیدی ایجاد کند.

• دیابت: رمیکید خطر عفونت را افزایش می‌دهد، که در بیماران دیابتی به دلیل مشکلات ایمنی و بهبودی زخم می‌تواند جدی‌تر باشد. کنترل قند خون باید دقیق باشد.
• سرطان: گزارش‌هایی از افزایش خطر لنفوم و سایر سرطان‌ها (به‌ویژه در بیماران جوان‌تر) با رمیکید وجود دارد. در بیماران با سابقه سرطان، فواید و خطرات باید به دقت سنجیده شود.
• مولتیپل اسکلروزیس (MS) :رمیکید ممکن است بیماری‌های عصبی مانند MS را تشدید کند یا علائم جدیدی ایجاد کند. در صورت سابقه این بیماری‌ها، رمیکید معمولاً توصیه نمی‌شود.
• نارسایی قلبی: رمیکید می‌تواند نارسایی قلبی را بدتر کند یا در برخی موارد باعث ایجاد آن شود. بیماران با مشکلات قلبی باید از نظر علائم (مانند تنگی نفس یا تورم) تحت نظر باشند.
• بیماری‌های کبدی: رمیکید ممکن است باعث افزایش آنزیم‌های کبدی یا آسیب کبدی شود. آزمایش‌های کبدی منظم ضروری است.
• عفونت‌های نهفته: بیماران با سابقه سل، هپاتیت B یا عفونت‌های قارچی باید قبل از شروع درمان آزمایش شوند، زیرا رمیکید می‌تواند این عفونت‌ها را فعال کند.

تداخلات دارویی خاص با رمیکید

رمیکید می‌تواند با برخی داروها که بر سیستم ایمنی تأثیر می‌گذارند یا متابولیسم مشابهی دارند، تداخل ایجاد کند. این تداخلات ممکن است خطر عوارض جانبی مانند عفونت‌های شدید یا کاهش اثربخشی درمان را افزایش دهند. در ادامه، داروهای اصلی که با رمیکید تداخل دارند، توضیح داده شده‌اند:

آباتاسپت (Abatacept)

آباتاسپت با نام تجاری Orencia برای درمان آرتریت روماتوئید و سایر بیماری‌های خودایمنی استفاده می‌شود. این دارو با مهار فعال‌سازی سلول‌های T سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند. استفاده همزمان آباتاسپت و رمیکید به دلیل سرکوب بیش از حد سیستم ایمنی خطر عفونت‌های جدی (مانند سل، عفونت‌های باکتریایی یا قارچی) را افزایش می‌دهد. مطالعات نشان داده‌اند که ترکیب این دو دارو می‌تواند ریسک عوارض جانبی را بدون بهبود قابل‌توجه در اثربخشی درمانی افزایش دهد.

آناکینرا (Anakinra)

آناکینرا با نام تجاری Kineret یک مهارکننده اینترلوکین-۱ است که برای درمان آرتریت روماتوئید و برخی بیماری‌های التهابی دیگر استفاده می‌شود.ترکیب آناکینرا با رمیکید خطر عفونت‌های شدید و کاهش تعداد گلبول‌های سفید (نوتروپنی) را افزایش می‌دهد. این به دلیل اثر ترکیبی سرکوب ایمنی این دو دارو است.

اتانرسپت (Etanercept)

اتانرسپت با نام تجاری Enbrel یک مهارکننده دیگر TNF-alpha است که برای درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، پسوریازیس و اسپوندیلیت آنکیلوزان استفاده می‌شود.از آنجا که هر دو دارو TNF-alpha را مهار می‌کنند، استفاده همزمان آن‌ها می‌تواند سرکوب بیش از حد سیستم ایمنی را به دنبال داشته باشد و خطر عفونت‌های جدی یا عوارض دیگر مانند لنفوم را افزایش دهد.

آزاتیوپرین (Azathioprine)

آزاتیوپرین یک داروی سرکوب‌کننده ایمنی است که برای بیماری‌های خودایمنی مانند کرون، کولیت اولسراتیو یا پیشگیری از رد پیوند استفاده می‌شود.استفاده همزمان آزاتیوپرین و رمیکید می‌تواند خطر عفونت‌ها و همچنین مشکلات خونی (مانند کاهش گلبول‌های سفید یا پلاکت‌ها) را افزایش دهد. همچنین، این ترکیب ممکن است خطر لنفوم را در بیماران افزایش دهد، به‌ویژه در بیماران جوان‌تر.

واکسن‌های زنده

واکسن‌های زنده شامل واکسن‌هایی مانند سرخک، اوریون، سرخجه (MMR)، آبله‌مرغان، واکسن خوراکی فلج اطفال هستند. رمیکید سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند، که می‌تواند توانایی بدن در کنترل ویروس‌ها یا باکتری‌های موجود در واکسن‌های زنده را کاهش دهد. این امر خطر ابتلا به عفونت ناشی از واکسن را افزایش می‌دهد.

اثربخشی و تجربیات بیماران از مصرف رمیکید

در مطالعات، رمیکید اثربخشی بالایی نشان داده، اما نتایج فردی متفاوت است. بسیاری بیماران گزارش بهبود کیفیت زندگی می‌دهند، اما برخی به دلیل عوارض تغییر دارو می‌دهند.

جایگزین‌های رمیکید

جایگزین‌ها شامل Humira (adalimumab)، Stelara (ustekinumab)، Entyvio (vedolizumab) و بیوسیمیلارها مانند Inflectra هستند. انتخاب بر اساس بیماری و پاسخ بیمار است.

سوالات متداول

رمیکید باعث ریزش مو می‌شود؟

نامشخص، اما ممکن است به دلیل سرکوب ایمنی رخ دهد. اگر رخ داد، با پزشک صحبت کنید.

آیا رمیکید شیمی‌درمانی است؟

خیر، این یک داروی بیولوژیکی برای کنترل ایمنی است، نه کشتن سلول‌ها.

چقدر طول می‌کشد تا اثر کند؟

چند هفته تا ماه‌ها.

اگر رمیکید را قطع کنم، چه اتفاقی می‌افتد؟

علائم بیماری ممکن است برگردد، اما علائم ترک ندارد.

بیوسیمیلار چیست؟

دارویی مشابه رمیکید بدون تفاوت معنادار در ایمنی و اثربخشی.

آیا می‌توانم الکل بنوشم؟

ممکن است ریسک عفونت را افزایش دهد؛ با پزشک مشورت کنید.

نحوه خرید و تهیه داروی رمیکید

اگر برای درمان بماری خودایمنی خود به آمپول رمیکید نیاز دارید می‌توانید آن را با استفاده از سامانه اینترنتی دارو کمیاب داروگ میان هزاران داروخانه در سراسر کشور جستجو کنید. داروگ استعلام دارو از داروخانه های تهران و سایر شهرهای ایران است که دقیق‌ترین اطلاعات را درباره موجودی داروخانه‌ها به شما اطلاع میدهد. اگر به راهنمایی بیشتر نیاز دارید با ما تماس بگیرید