داروهای ممنوع برای کودکان و اطفال کدام اند؟ (لیست کامل)
فهرست مطالب
داروهای ممنوع برای اطفال
وقتی کودک شما احساس ناخوشی می‌کند، اولین واکنش شما ممکن است این باشد که به داروخانه بروید و دارویی برای او تهیه کنید تا بهبود یابد. اما تمام داروهایی که سازمان غذا و دارو (FDA) برای بزرگسالان تایید کرده است، لزوماً برای کودکان بی‌خطر نیستند. مهم است که به خاطر داشته باشید کودکان تنها بزرگسالان کوچک نیستند. اینکه یک دارو برای کودکان ایمن و مؤثر است یا نه، به چندین عامل بستگی دارد، از جمله سن و رشد کودک، وزن بدن، دوز مصرفی و عوارض جانبی دارو که می‌تواند در کودکان به طور قابل توجهی با بزرگسالان متفاوت باشد. با آگاهی از داروهای ممنوع برای کودکان، آنها را از خطرات جانبی مصرف داروهایی که برای اطفال تایید نشدند، حفظ کنید.
فرآیند تایید دارو برای کودکان چگونه است؟
قبل از بررسی داروهایی که ممکن است برای کودکان ایمن نباشند، بیایید به فرآیند تایید دارو توسط سازمان غذا و دارو نگاهی بیندازیم. سازمان غذا و دارو مسئول تایید داروها و اطمینان از ایمنی و اثربخشی داروها در ایران است. هنگامی که شرکت‌های داروسازی یک داروی جدید توسعه می‌دهند، آنها باید یک سری آزمایش‌های بالینی انجام دهند تا مطمئن شوند که دارو قبل از عرضه به عموم ایمن و مؤثر است. بر اساس نتایج این آزمایش‌های بالینی، سازمان غذا و دارو، دارو را برای استفاده در گروه‌های خاصی از بیماران برای علائم یا بیماری‌های خاص تایید می‌کند.
پس از دریافت تایید از سازمان غذا و دارو ، پزشکان ممکن است دارو را برای چیزی غیر از آنچه که برای آن تایید شده است، تجویز کنند، زمانی که قضاوت کنند که این دارو برای بیمار آنها از نظر پزشکی مناسب است. این معمولاً به عنوان استفاده خارج از برچسب (off-label use) شناخته میشود، به این معنی که دارو برای چیزی غیر از آنچه که در برچسب سازمان غذا و دارو توضیح داده شده است، استفاده میشود.
تجویز دارو به صورت خارج از برچسب بسیار رایج است. به عنوان مثال، اگر پزشک تشخیص دهد که دارویی برای کودک شما ایمن و مؤثر است بر اساس شواهد علمی و تخصص پزشکی، ممکن است آن را خارج از برچسب تجویز کند، حتی اگر این دارو برای کودکان تایید نشده باشد و برچسب‌گذاری ویژه برای کودکان نداشته باشد. این به این دلیل است که فرآیند دریافت تایید سازمان غذا و دارو هزینه‌بر است و می‌تواند تا ۱۲ تا ۱۶ سال طول بکشد. همچنین، توسعه دارو برای کودکان به‌ویژه چالش‌برانگیز است زیرا نیاز به آزمایش‌های بالینی در کودکان دارد.
چرا دانستن داروهای احتمالی نامناسب برای کودکان اهمیت دارد؟
فرض کردن این که کودکان تنها بزرگسالان کوچک هستند و دوز دارو را بر اساس وزن بدن تنظیم می‌کنیم می‌تواند خطرناک باشد. به عنوان مثال، در دهه ۱۹۵۰، آنتی‌بیوتیک کلرامفنیکل استفاده می‌شد تا عفونت‌های باکتریایی مقاوم به پنی‌سیلین را درمان کند. با این حال، زمانی که نوزادان یا نوزادان نارس کلرامفنیکل دریافت می‌کردند، کبد آنها به اندازه کافی برای تجزیه دارو بالغ نشده بود و آنها را در معرض خطر بالای سندرم نوزاد خاکستری قرار می‌داد که می‌تواند منجر به مرگ شود.
بنابراین، پزشکان تنها دوز داروهای تایید شده سازمان غذا و دارو برای بزرگسالان را به بیماران کودکان تجویز نمی‌کنند. در عوض، آنها به تحقیقات منتشر شده در مجلات داروشناسی کودکان که نشان می‌دهد یک دارو چگونه در کودکان عمل می‌کند و چه واکنش‌های جانبی دارویی ممکن است رخ دهد، استناد می‌کنند. آنها تصمیمات خود را بر اساس این یافته‌های علمی می‌گیرند. مصرف داروهای ممنوع برای کودکان می‌تواند باعث مشکلات جدی مانند مشکلات کلیوی، مشکلات مغزی، کبدی، مشکلات قلبی، سندرم مرگ ناگهانی و… شود.
چه داروهایی در کودکان منع مصرف دارند؟
در ادامه با داروهای ممنوع برای کودکان به طور کامل آشنا می‌شوید:
مسکن ها و تب برهای ممنوع برای کودکان
آسپرین
ممنوع برای کودکان زیر ۱۸ سال
آسپرین به سندرم ریه در کودکان مرتبط است که یک بیماری نادر و جدی است که باعث تورم در مغز و کبد میشود.
ایبوپروفن
ممنوع برای نوزادان زیر ۶ ماه
پزشکان برای نوزادان زیر ۶ ماه توصیه می‌کنند از استامینوفن (Tylenol) به جای ایبوپروفن استفاده کنند، زیرا ایبوپروفن می‌تواند مشکلات کلیوی ایجاد کند.
دیکلوفناک
در کودکان کمتر از ۱۲ سال ممنوع است.
آنتی‌بیوتیک ها
تتراسایکلین‌ها (Tetracyclines) مانند داکسی‌سایکلین و مینوسایکلین: در کودکان زیر ۸ سال ممکن است باعث تغییر رنگ دائمی دندان‌ها و مشکلات رشد استخوان شود.
کلرامفنیکل (Chloramphenicol): می‌تواند باعث سندرم کودک خاکستری (Gray Baby Syndrome) شود که کشنده است.
قطره‌های بینی زایلومتازولین
ممنوع برای نوزادان
استفاده از این دارو در نوزادان و کودکان زیر ۲ هفته باید خودداری شود.
ژل‌های دندان‌پزشکی بنزوکائین یا لیدوکائین
ممنوع برای کودکان زیر ۲ سال
بنزوکائین، یک بی‌حس‌کننده موضعی، ماده فعال در چندین محصول مراقبت از دندان است که بدون نسخه قابل خرید است، از جمله Anbesol، Cepacol، Chloraseptic، HurriCaine، Orabase، Orajel و Topex. این محصولات نباید برای درد دندان درآوردن در کودکان استفاده شوند زیرا می‌توانند خطرناک باشند. استفاده از محصولات بنزوکائین می‌تواند منجر به یک بیماری جدی و گاهی کشنده به نام مت هموگلوبینمی شود که در آن ظرفیت حمل اکسیژن گلبول‌های قرمز به شدت کاهش می‌یابد.
محلول لیدوکائین موضعی ویسکوز خوراکی – دارویی تجویزی که برای درمان برخی از انواع درد دهان استفاده میشود – نیز نباید برای درمان درد دندان درآوردن در نوزادان و کودکان استفاده شود. این دارو جزو داروهای ممنوع برای کودکان بوده و می‌تواند آسیب‌های جدی ایجاد کند، از جمله مشکلات قلبی، آسیب شدید مغزی و حتی مرگ. علاوه بر این، محلول لیدوکائین موضعی ویسکوز خوراکی می‌تواند باعث تشنج در نوزادان و کودکان شود، به خصوص زمانی که بیش از حد از آن استفاده شود یا به طور تصادفی بلعیده شود.
داروهای گوارشی
بیسموت ساب‌سالیسیلات (Bismuth Subsalicylate):
به دلیل خطر سندرم ری نباید به کودکان داده شود.
متوکلوپرامید (Metoclopramide):
خطر عوارض عصبی مانند دیستونی حاد دارد.
گلیکوزیدهای سنا
ممنوع برای کودکان زیر ۲ سال
این داروها برای درمان یبوست در کودکان توصیه نمی‌شود زیرا داروهای ایمن‌تری وجود دارند.
لوپرامید
ممنوع برای کودکان زیر ۳ سال
لوپرامید (Imodium) برای درمان اسهال است، اما در کودکان زیر ۳ سال می‌تواند خطرات بیشتری نسبت به فوایدش داشته باشد.
داروهای ضد تهوع
آندرسترون (Ondansetron):
بدون تجویز پزشک استفاده نشود، زیرا می‌تواند باعث اختلالات ریتم قلب شود.
نباید به کودکان داروهای ضدتهوع بدهید مگر اینکه پزشک متخصص آنها را تجویز کرده باشد. بیشتر موارد استفراغ در کودکان به طور طبیعی کوتاه‌مدت است و اغلب بچه‌ها بدون نیاز به دارو از عهده آن بر می‌آیند. همچنین داروهای ضدتهوع می‌توانند عوارض جدی داشته باشند.
آرام‌بخش‌ها و ضدافسردگی‌ها
دیازپام (Diazepam) و آلپرازولام (Alprazolam)
آرام بخش‌های قوی جزو داروهای ممنوع برای کودکان هستند و برای نوزادان و کودکان فقط با نظر پزشک استفاده میشود.
فلوکستین (Fluoxetine) و سایر SSRIها
می‌توانند خطر افکار خودکشی را در نوجوانان افزایش دهند.
داروهای کورتونی
دگزامتازون و پردنیزولون
مصرف طولانی‌مدت بدون نظارت پزشک می‌تواند رشد کودک را مختل کند.
داروهای ضدالتهابی و ضدآلرژی
دیفن‌هیدرامین (Diphenhydramine) و پرومتازین (Promethazine):
می‌توانند باعث خواب‌آلودگی بیش‌ازحد و مشکلات تنفسی در نوزادان شوند.
داروهای تجویزی برای بیماری‌های دیگر
دادن داروهایی که برای بیماری‌های دیگر یا افراد دیگر تجویز شده است (مثل داروهای خواهر یا برادر کودک) به کودک شما، می‌تواند خطرناک باشد. این داروها ممکن است مؤثر نباشند و حتی باعث بروز مشکلات جدی شوند. بنابراین، همیشه داروهایی را که به طور خاص برای کودک شما و وضعیت او تجویز شده است، به او بدهید.
داروهای منقضی شده
داروهایی که تاریخ مصرف آنها گذشته است، چه تجویزی و چه بدون نسخه، باید دور انداخته شوند.
قرص‌های جویدنی
قرص‌های جویدنی و دیگر داروهای قرص‌مانند می‌توانند برای کودکان شیرخوار و نوپا خطر خفگی ایجاد کنند در نتیجه جزو داروهای ممنوع برای کودکان هستند. اگر کودک شما به خوردن غذاهای جامد عادت دارد و شما می‌خواهید به او قرص بدهید، بهتر است از پزشک یا داروساز بپرسید که آیا می‌توانید قرص را خرد کرده و با غذاهای نرم مثل ماست یا پوره سیب مخلوط کنید. همچنین باید مراقب باشید که کودک تمام دارو را بخورد تا دوز کامل دارو را دریافت کند.
این لیست از داروهای خارج از برچسب و داروهای مناسب کودکان یک راهنما برای شناسایی داروهای نامناسب برای کودک شماست. با این حال، برای اطمینان از ایمنی داروها، بهتر است قبل از دادن هرگونه دارو به فرزندتان، با پزشک کودک مشورت کنید.
داروهای ضدسرفه و ضداحتقان
کدئین (Codeine) و دی‌هیدروکدئین
برای کودکان زیر ۱۲ سال ممنوع است، زیرا می‌تواند باعث سرکوب تنفسی یا مشکل در تنفس و مرگ شوند.
دکسترومتورفان (Dextromethorphan):
در کودکان زیر ۴ سال توصیه نمی‌شود.
فنیل‌افرین و پسودوافدرین (Phenylephrine, Pseudoephedrine):
ممکن است باعث افزایش فشار خون و مشکلات قلبی شود.
دیفن هیدرامین
ممنوع برای کودکان زیر ۲ سال
دیفن هیدرامین (Benadryl) یک آنتی‌هیستامین است که برای درمان آلرژی‌ها و سرماخوردگی‌ها استفاده میشود.
به دلیل ترکیباتی که این داروها دارند، داروهای غیر تجویزی سرفه و سرماخوردگی نباید به کودکان زیر ۶ سال داده شوند. همیشه ابتدا برچسب دارو را بررسی کنید تا اطمینان حاصل کنید که دارو برای کودک شما مناسب است.
فهرست زیر را بررسی کنید تا ببینید آیا داروی شما حاوی ترکیبی است که برای مصرف کودکان زیر شش سال خطرناک است یا خیر:
|
| ||
| آنتی‌هیستامین‌ها در داروهای سرفه و سرماخوردگی برای درمان عطسه و آبریزش بینی | بروم فنیرامین
کلروفنیرامین دکس بروم فنیرامین دیفن هیدرامین هیدروکلراید دوکسیلامین ساکسینات پرومازین هیدروکلراید تری‌پرویدین هیدروکلراید | ||
| ضد سرفه ها | دکسترومتورفان
دکسترومتورفان هیدروبروماید دیفن هیدرامین هیدروکلراید | ||
| انتقال‌دهنده‌ها برای شل کردن مخاط | گایافنزین | ||
| دکونژستانت‌ها برای درمان احتقان بینی | هیدروکلراید فنیل افرین
سولفات فنیل افرین هیدروکلراید سودوافدرین سولفات سودوافدرین |
آیا می‌توان داروهای بزرگسالان را برای کودکان استفاده کرد؟
نه، استفاده از داروهای بزرگسالان برای کودکان می‌تواند خطرناک باشد و باید فقط داروهایی که به‌طور خاص برای سن و وزن کودک تجویز شده‌اند، به او داده شوند.
آیا داروهای ضداستفراغ برای کودکان مناسب است؟
داروهای ضداستفراغ برای کودکان باید فقط با تجویز پزشک استفاده شوند. در بیشتر موارد، استفراغ کودکان نیاز به درمان دارویی ندارد و خود به خود بهبود می‌یابد.
آیا داروهای طبیعی یا مکمل‌ها برای کودکان بی‌خطر هستند؟
بسیاری از مکمل‌ها و داروهای طبیعی ممکن است برای کودکان خطرناک باشند. بهتر است قبل از استفاده از هر مکمل یا داروی طبیعی، با پزشک مشورت کنید.
شما می‌توانید داروهای مناسب کودک و نوزاد خود را با سامانه اینترنتی دارو داروگ به راحتی تهیه فرمایید. داروگ لیست کاملی از داروخانه‌هایی که داروی مد نظر شما را موجود دارند را برای شما ارسال می‌کنند. استعلام دارو با داروگ در کم‌ترین زمان ممکن انجام میشود.
