لیست بهترین داروهای بیش فعالی ADHD

داروی بیش فعالی چیست؟

داروهای درمان بیش‌فعالی (ADHD) می‌توانند به کاهش علائم مرتبط با بیش فعالی، بی‌توجهی و رفتارهای تکانشی در کودکان و بزرگسالان کمک کنند. این اختلال که قبل‌تر به عنوان ADD شناخته می‌شد، نیازمند رویکردی جامع برای مدیریت است. با این حال، باید توجه داشت که این داروها به عنوان درمانی برای ADHD عمل نمی‌کنند و در صورت قطع مصرف، علائم دوباره بازمی‌گردند. در ادامه مطلب با بهترین داروهای بیش فعالی ADHD مانند کپسول ویاس آشنا می‌شویم و نحوه تهیه آن‌ها با سامانه داروگ را شرح می‌دهیم.

داروهای درمان بیش فعالی

درمان اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD) معمولاً به یک رویکرد جامع نیاز دارد و داروها بخش مهمی از این فرآیند را تشکیل می‌دهند. آشنایی با انواع داروهای موجود برای ADHD می‌تواند به تنظیم برنامه‌های درمانی مناسب برای افراد با نیازهای متفاوت کمک کند.

علاوه بر این، داروهای ADHD ممکن است با عوارض جانبی و خطرات خاصی همراه باشند و نباید تنها گزینه درمانی برای مدیریت علائم در نظر گرفته شوند. برای والدین و بیماران، آگاهی از حقایق مربوط به این داروها بسیار مهم است. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد بهترین روش‌های درمانی برای خود یا فرزندتان اتخاذ کنید.

داروهای متنوعی برای درمان ADHD در بزرگسالان و کودکان به کار می‌روند که به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• داروهای محرک
• داروهای غیرمحرک

داروهای محرک درمان بیش فعالی

معمولا داروهای محرک برای درمان اختلال بیش‌فعالی (ADHD) با افزایش سطح برخی از مواد شیمیایی در مغز، به ویژه دوپامین و نوراپی‌نفرین، عمل می‌کنند. این انتقال‌دهنده‌های عصبی نقش کلیدی در توانایی فرد برای تمرکز، تفکر و حفظ انگیزه دارند.

پیش از تجویز این داروها، پزشک ممکن است انجام نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (EKG) را توصیه کند تا از بروز عوارض ناشی از آریتمی قلبی که ممکن است تشخیص داده نشده باشد، جلوگیری کند. به دلیل پتانسیل سوء مصرف و وابستگی به این داروها، مصرف آن‌ها باید تحت نظارت دقیق پزشک انجام شود.

داروهای محرک به دو نوع تقسیم می‌شوند:

داروهای با رهش فوری:

این نوع داروها معمولاً به‌صورت در صورت نیاز تجویز می‌شوند و اثر آن‌ها معمولاً تا چهار ساعت ادامه دارد.

داروهای با رهش طولانی:

این داروها معمولاً یک بار در روز، صبح‌ها مصرف می‌شوند. برخی از آن‌ها بین شش تا هشت ساعت اثر دارند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند تا ۱۶ ساعت دوام بیاورند. داروهای با اثر طولانی‌تر ممکن است نوسانات کمتری در طول روز ایجاد کنند و نیاز به دوز اضافی در مدرسه یا محل کار را کاهش دهند.

انواع داروهای محرک درمان ADHD

متیل‌فنیدات (Methylphenidate)

ریتالین یک فرم رهایش فوری از متیل‌فنیدات است که حدود ۳ تا ۴ ساعت اثر دارد. فوکالین نیز نوع دیگری از متیل‌فنیدات است که عمر مفیدی حدود ۴ ساعت دارد. هر دو این داروها پس از مصرف به مدت ۳۰ تا ۴۵ دقیقه شروع به اثرگذاری می‌کنند. برای کودکانی که در بلع قرص‌ها مشکل دارند، این دارو را می‌توان خرد کرد و با غذا مخلوط کرد. همچنین اشکال مایع و قرص‌های قابل جویدن از متیل‌فنیدات رهایش فوری نیز وجود دارد.

فرم‌های دیگری از متیل‌فنیدات ایجاد شده‌اند که دارو را به مدت طولانی‌تری آزاد می‌کنند و مدت اثر دارو را افزایش می‌دهند. این امر زمانی که می‌خواهید پاسخی ارائه دهید که در طول روز مدرسه (معمولاً ۶ تا ۸ ساعت) دوام داشته باشد، بسیار مفید است. برخی از این ترکیبات به سرعت اشکال رهایش فوری این داروها تأثیر می‌گذارد. این ترکیبات شامل موارد زیر است:

• کانسرتا Concerta: قرص، یکی از طولانی‌ترین داروهای متیل‌فنیدات در بازار است که ۸ تا ۱۲ ساعت اثر دارد. کانسرتا نمی‌تواند جویده یا باز شود و باید به طور کامل بلعیده شود تا به درستی عمل کند. این ممکن است برای برخی کودکان مشکل ایجاد کند.
• کوتمپلا Cotempla XR-ODT: قرص فوری حل‌شونده در دهان، رهایش طولانی.
• جورنای پی ام Jornay PM: کپسول، رهایش طولانی.
• ریتالین: قرص؛ رهایش فوری؛ حدود چهار ساعت اثر دارد.
• ریتالین LA و متادیتCD: کپسول‌هایی هستند که با دارو پر شده‌اند. این داروها بسیار مشابه هستند و هر کدام حدود ۶ تا ۸ ساعت اثر دارند.
• دایترانا  Daytrana: چسب پوستی؛ تا ۱۰ ساعت اثر دارد به شرط اینکه حداکثر ۹ ساعت روی پوست باشد.
• فوکالین: قرص، رهایش فوری، چهارساعت اثر دارد.
• فوکالین XR: کپسول‌هایی حاوی دارو هستند که می‌توانند باز شده و با غذا مخلوط شوند. معمولاً اثر طولانی‌تری نسبت به ریتالین LA یا متادیت CD دارند.
• کویلیوانت Quillivant XR: یک فرم رهایش طولانی از متیل‌فنیدات به صورت مایع است که گزینه خوبی برای کودکانی است که نمی‌توانند کپسول ببلعند.
• کویلیچو QuilliChew ER:  قرص جویدنی با رهایش طولانی که می‌تواند تا ۸ ساعت اثر داشته باشد.

آمفتامین‌ها (Amphetamines)

Aderall، Evekeo، Zenzedi و Dexedrine همگی فرم‌های رهایش فوری از آمفتامین‌ها هستند که حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه پس از مصرف تأثیر می‌گذارند و اثر آن‌ها معمولاً ۳ تا ۴ ساعت ادامه دارد. آمفتامین‌ها معمولاً از متیل‌فنیدات کمی قوی‌تر هستند و مدت اثر آن‌ها هم کمی بیشتر است، اما به طور کلی اثرات آن‌ها مشابه متیل‌فنیدات است.

مانند متیل‌فنیدات، برخی از فرم‌های آمفتامین‌ها طراحی شده‌اند تا دارو را در مدت زمان طولانی‌تری آزاد کنند و مدت اثر آن را افزایش دهند. این امر برای ارائه پاسخی که در طول روز مدرسه (معمولاً ۶ تا ۸ ساعت) دوام داشته باشد، بسیار مفید است. برخی از این ترکیبات به اندازه فرم‌های رهایش طولانی  این داروها سریعاً تأثیر می‌گذارند. این ترکیبات شامل موارد زیر است:

• روی آدرال Adderall: قرص، رهایش فوری و حدود ۴ ساعت اثر دارد.
• Adderall XR: فرم بلندمدت aderall است و طراحی شده تا ۱۰ تا ۱۲ ساعت مؤثر باشد. مانند متادیت CD و ریتالین LA، این دارو نیز کپسولی با دانه‌ها است و می‌تواند باز شده و با غذا مخلوط شود.
• کپسول ویاس Vyvanse: قرص و کپسول، ترکیبی از آمفتامین و یک ترکیب اضافی به نام لیزین است که به آمفتامین اتصال پیدا می‌کند و یک مرحله اضافی را برای فعال شدن در بدن ایجاد می‌کند. ویاس می‌تواند بسیار طولانی اثر کند تا ۱۴ ساعت اما ممکن است در صبح کمی بیشتر طول بکشد تا تأثیر خود را آغاز کند.
• دکسدرینDexedrine Spansule :کپسول، رهایش فوری به دنبال رهایش تدریجی؛ حدود هشت ساعت اثر دارد.
• دیاناول Dyanavel XR: یک فرم مایع با رهایش طولانی از آمفتامین است. این دارو می‌تواند اثری به مدت ۱۰ تا ۱۲ ساعت داشته باشد.
• Adzenys XR-ODT: یک قرص فوری است که در دهان حل می‌شود و نیازی به بلعیدن ندارد. مدت زمان اثر آن مشابه aderall XR است.
• ایوک Evekeo: قرص، رهایش فوری، حدود چهار ساعت اثر دارد.
• Evekeo ODT : قرص فوری حل‌شونده در دهان؛ رهایش فوری
• پروسنتراProCentra : مایع، رهایش فوری، حدود چهار ساعت اثر دارد.
• دکستروآمفتامین Xelstrym: چسب پوستی، حدود ۹ ساعت اثر دارد.
• زنزدی Zenz edi  : قرص رهایش فوری

داروهای غیر محرک درمان بیش فعالی

داروهای غیرمحرک برای درمان اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD) به عنوان گزینه‌های تجویزی پزشک شناخته می‌شوند، اما برخلاف داروهای محرک، این داروها تحت کنترل خاصی قرار ندارند و احتمال سوء استفاده از آن‌ها کمتر است. این داروها با افزایش سطح نوراپی‌نفرین در مغز عمل می‌کنند و معمولاً برای شروع اثر خود به زمان بیشتری نیاز دارند.

ممکن است برای مشاهده اثرات کامل این داروها، نیاز باشد که آن‌ها را به مدت سه تا چهار هفته به‌طور منظم مصرف کنید. با این حال، این داروها می‌توانند به بهبود توجه، تمرکز و کاهش رفتارهای تکانش‌گری کمک کنند.

پزشک ممکن است به دلایل مختلفی تصمیم به تجویز داروهای غیرمحرک بگیرد، از جمله:

– زمانی که داروهای محرک تأثیرگذار نیستند

– در صورت بروز عوارض جانبی غیرقابل تحمل ناشی از محرک‌ها

– به منظور افزایش اثربخشی داروهای محرک موجود

در حال حاضر، تعداد محدودی از داروهای غیرمحرک برای درمان ADHD در دسترس است. این داروها عمدتاً شامل مهارکننده‌های بازجذب نوراپی‌نفرین و آگونیست‌های آلفا-2 آدرنرژیک هستند.

داروهای غیر محرک درمان ADHD

آتوموکستین (Strattera)

آتوموکستین، که با نام تجاری استراموکس نیز شناخته می‌شود، یک داروی غیرمحرک است که با افزایش سطح نوراپی‌نفرین در مغز عمل می‌کند. این دارو به‌ویژه برای افرادی که به داروهای محرک پاسخ نمی‌دهند یا سابقه سوء مصرف مواد دارند، گزینه‌ای مناسب و مؤثر به شمار می‌آید.

گوانفاسین و کلونیدین

قرص گوانفاسین (Intuniv) و کلونیدین (Kapvay) نیز از دسته داروهای غیرمحرک برای درمان ADHD هستند که معمولاً برای کنترل بیش‌فعالی و رفتارهای تکانشی تجویز می‌شوند. این داروها با تأثیر بر گیرنده‌های خاصی در مغز به نام آلفا-2 آدرنرژیک عمل می‌کنند. در حال حاضر، تنها داروی کلونیدین از این گروه در بازار دارویی ایران موجود است.

• ویلوکزامین هیدروکلرایدQelbree))

داروهای ضد افسردگی برای درمان ADHD

داروهای ضد افسردگی می‌توانند در برخی موارد به عنوان گزینه‌های درمانی برای اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD) مورد استفاده قرار گیرند، به ویژه در افرادی که همزمان با ADHD دچار افسردگی یا اضطراب هستند. این داروها معمولاً به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

 مهارکننده‌های بازجذب انتخابی سروتونین (SSRIs)

این دسته از داروها با افزایش سطح سروتونین در مغز عمل می‌کنند و می‌توانند به بهبود خلق و خو و کاهش علائم اضطراب کمک کنند. برخی از SSRIs که ممکن است برای درمان ADHD تجویز شوند شامل:

• فلوکستین (Prozac)
• سرترالین (Zoloft)
• سیتالوپرام (Celexa)

داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای (TCAs)

این داروها نیز می‌توانند در درمان ADHD مؤثر باشند، به ویژه در مواردی که علائم افسردگی نیز وجود دارد. برخی از TCAs شامل:

• آمی‌تریپتیلین (Elavil)
• نورتریپتیلین (Pamelor)

عوارض جانبی داروهای درمان بیش فعالی

عوارض جانبی داروهای محرک و غیرمحرک معمولاً مشابه هستند، هرچند که شدت آن‌ها در داروهای محرک بیشتر است. برخی از عوارض جانبی شایع این داروها شامل موارد زیر می‌باشد:

• سردرد
• مشکلات خواب
• ناراحتی معده
• احساس عصبی بودن
• تغییرات خلق و خو
• کاهش وزن
• خشکی دهان

عوارض جانبی جدی‌تر این داروها نسبتاً نادر هستند. در مورد داروهای محرک، عوارض جانبی جدی که ممکن است در کودکان مشاهده شود شامل موارد زیر است:

• توهم
• افزایش فشار خون
• واکنش‌های آلرژیک
• افکار یا اقدام به خودکشی

برای داروهای غیرمحرک، عوارض جانبی جدی در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تشنج
• افکار یا اقدام به خودکشی

آیا مصرف دارو به تنهایی برای درمان اختلال کم توجهی و بیش فعالی کافی است؟

مدیریت اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD) نیازمند رویکردی جامع‌تر از صرفاً مراجعه به پزشک یا مصرف دارو است. برای کمک به خود یا فرزندتان در مقابله با چالش‌های ناشی از ADHD و داشتن زندگی آرام‌تر، راه‌های متعددی از جمله موارد زیر وجود دارد:

• ورزش منظم
• تغذیه سالم
• خواب کافی
• حفظ نگرش مثبت

مدت زمان مصرف داروهای ADHD چقدر است؟

مدت زمان مصرف داروهای مربوط به اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD) به توصیه پزشک بستگی دارد. معمولاً این داروها تا زمانی که اثرات مثبت خود را حفظ کنند، ادامه می‌یابند.

این داروها به عنوان یک درمان دائمی برای ADHD در نظر گرفته نمی‌شوند، بلکه هدف آن‌ها کمک به کودکان و بزرگسالان مبتلا به این اختلال است تا بتوانند تمرکز بهتری داشته باشند، رفتارهای تکانشی را کاهش دهند، احساس آرامش بیشتری را تجربه کنند و مهارت‌های جدید را به طور مؤثرتری یاد بگیرند.

برخی از داروها نیاز به مصرف روزانه دارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است فقط در روزهای کاری یا زمانی که فرد به مدرسه می‌رود، تجویز شوند. در برخی موارد، پزشک ممکن است پیشنهاد کند که داروها به طور موقت قطع شوند تا بررسی شود که آیا همچنان مؤثر هستند یا خیر و آیا نیاز به ادامه مصرف وجود دارد. این رویکرد می‌تواند به ارزیابی بهتر وضعیت بیمار و تنظیم درمان کمک کند.

آیا داروهایی که برای درمان ADHD در کودکان استفاده می‌شوند، برای درمان ADHD در بزرگسالان نیز استفاده می‌شوند؟

بله، در اکثر موارد. با این حال، دوزهای بسیاری از این داروها برای کودکان با بزرگسالان متفاوت است. همچنین، عوارض جانبی این داروها در بزرگسالان با کودکان متفاوت است. تاریخچه پزشکی شما می‌تواند گزینه‌های درمانی شما را محدود کند. مهم است که با پزشک خود صحبت کنید تا متوجه شوید کدام یک از این داروها احتمالاً برای شما بهترین کارایی را دارد.

تهیه داروهای درمان اختلال کم توجهی و بیش فعالی با داروگ

همانند بسیاری از بیماری‌ها، داروهای درمان بیش فعالی ADHD ممکن است به راحتی در داروخانه‌ها یافت نشود. همانطور که گفتیم مصرف داروهای ADHD برای کنترل این بیماری بسیار مهم و تاثیرگذار است. خوشبختانه شما می‌توانید انواع داروی درمان اختلال کم توجهی یا بیش فعالی را با سامانه داروهای کمیاب داروگ تهیه کنید.

برای این منظور تنها کافیست در سامانه ثبت نام کنید، وارد صفحه تهیه داروی کمیاب داروگ شوید و در کادر مشخص شده نام داروی مد نظر خود را تایپ کنید یا نسخه خود را آپلود نمایید. سپس لازم است برخی اطلاعات دیگر را وارد کنید و روی دکمه شروع جستجو دارو کلیک نمایید.

در زمان مشخص شده توسط شما اطلاعات تمام داروخانه هایی که داروی مد نظر شما را موجود دارند برای شما ارسال می‌گردد. در صورتی که به راهنمایی بیشتری نیاز دارید می‌توانید با کارشناسان ما در تماس باشید.