کدام قرص ها را نباید نصف کرد؟ علت آن چیست؟
فهرست مطالب
نصف کردن قرص
برخی افراد به دلایل مختلف به منظور برای راحت‌تر بلعیدن آنها، برای دریافت دوز صحیح از داروخانه و برای صرفه‌جویی در هزینه با نصف کردن قرص‌های دوز بالاتر به دو قرص با دوز پایین‌تر نیاز دارند که قرص‌های خود را نصف کنند. اما آیا این کار ممکن است؟ قطعاً، در برخی موارد. اما این فرایند می‌تواند با خطرات خاصی همراه باشد، به ویژه در رابطه با دریافت دوز صحیح دارو. قرص‌هایی که می‌توان آنها را نصف کرد معمولاً خط (شیار) در وسط دارند. قرص‌های پوشش‌دار یا داروهایی که به‌طور آهسته در بدن آزاد می‌شوند، مانند داروهای با اثرات طولانی، نباید شکسته شوند. کپسول‌ها نیز نباید شکسته، له یا باز شوند مگر اینکه توسط پزشک شما توصیه شده باشد.
خطرات نصف کردن قرص‌ها
یک مطالعه تخمین زده که تقریباً ۲۵ درصد از قرص‌ها نصف می‌شوند. اما همه داروها را نمی‌توان به‌طور ایمن نصف کرد. سازمان غذا و دارو (FDA) برخی از قرص‌ها را برای نصف کردن تأیید کرده است و دستورالعمل‌هایی برای انجام این کار وجود دارد که مهم‌ترین آن این است که باید تنها تحت نظر پزشک قرص‌ها را نصف کنید.
حتی اگر پزشک یا داروساز شما گفته باشد که قرص‌های شما برای نصف کردن ایمن هستند، ممکن است مشکلاتی پیش آید. قبل از اینکه تصمیم بگیرید قرص‌ها را نصف کنید، به این موارد فکر کنید:
احتمال مصرف دوز نامساوی از دارو:
برای برخی داروها، دوز باید دقیق باشد. حتی یک تفاوت کوچک در دو نیمه یک قرص نصف‌شده ممکن است سلامت شما را به خطر بیندازد. یک مطالعه نشان داد که تقریباً ۱ از ۸ قرص‌های نصف‌شده بیش از ۲۰ درصد خطا در دوز داشتند. خطاهای دوز می‌تواند خطرناک باشد، مصرف بیش از حد دارو می‌تواند منجر به مسمومیت احتمالی شود. در عین حال، دریافت دوز کمتر می‌تواند مزایای مورد نظر را محدود کند.
پودر شدن قرص و ایجاد آلرژي:
برخی قرص‌ها به‌راحتی به پودر تبدیل می‌شوند. نصف کردن برخی داروها مانند داروهای ضداضطراب می‌تواند باعث ایجاد ذرات ریز در هوا و ایجاد حساسیت شود.
مشکلات معده:
بعضی از داروها مانند آسپرین حاوی روکش ویژه‌ای هستند تا معده را تحریک نکنند. این روکش باعث می شود دارو پیش از متلاشی شدن از معده رد شود و در روده جذب گردد . جذب شدن برخی داروها در معده می‌تواند باعث تحریک زخم معده یا افزایش رفلاکس اسید معده گردد.
سردرگمی:
اگر فراموش کنید که قبل از مصرف قرص‌ها را نصف کنید، دو برابر بیشتر از آنچه که پزشک شما تجویز کرده است مصرف خواهید کرد.
چرا قرص‌ها را نصف می‌کنند؟
اگرچه نصف کردن قرص‌ها توصیه نمی‌شود، اما دلایل واضح و قابل درک برای انجام این کار وجود دارد. رایج‌ترین دلایل شامل:
- به حداکثر رساندن نسخه‌ها: فرض کنید شما به دوز ۱۰ میلی‌گرم (mg) نیاز دارید و قرص‌های ۲۰ میلی‌گرم موجود است. نصف کردن قرص‌ها می‌تواند ۳۰ قرص را به ۶۰ روز تأمین تبدیل کند و شما را از هزینه تجدید نسخه صرفه‌جویی کند.
- دوز غیر استاندارد: نصف کردن قرص‌ها ممکن است ضروری باشد اگر قرص‌ها در میزان تجویزی شما ساخته نشده باشند.
- مشکل در بلعیدن قرص‌های کامل: یک نظرسنجی ملی نشان داد که بیش از ۴۰ درصد از بزرگسالان در بلعیدن قرص مشکل دارند.
کدام قرص‌ها می‌توانند نصف شوند؟
مهم است که قبل از اینکه بخواهید قرص‌های خود را نصف کنید، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید. به‌طور کلی، اگر شرایط زیر وجود داشته باشد، می‌توانید قرص‌ها را نصف کنید:
تأیید : FDA
اگر FDA دارویی را برای نصف کردن تأیید کرده باشد، این موضوع در بروشور دارو درج خواهد شد.
تأیید پزشک یا داروساز:
قبل از اینکه هر قرصی را نصف کنید، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.FDA بر این نکته تأکید می‌کند که نباید بدون نظارت یک ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی قرص‌ها را نصف کنید.
قرص‌های شیار دار:
قرص‌هایی که خط شیار دارند، راحت‌تر نصف می‌شوند. اما آن خط وسط همیشه به معنی ایمن بودن نصف کردن نیست. با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید یا به تأییدیه FDA توجه کنید. برخی از داروهایی که معمولاً نصف می‌شوند عبارتند از:
- استاتین‌ها، مانند آتورواستاتین (Lipitor) و روزوواستاتین (Crestor)
- ضدافسردگی‌ها، مانند سیتالوپرام (Celexa)، پاروکستین (Paxil) و سرترالین (Zoloft)
- مهارکننده‌های ACE، مانند فوزینوپریل سدیم (Monopril)، لیزینوپریل (Prinivil و Zestril) و موکسی‌پریل هیدروکلراید (Univasc)
- مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین، مانند ایربزارتان (Avapro) و لوزارتان پتاسیم (Cozaar)
آیا شکستن قرص‌ها باعث کاهش اثر بخشی آنها می‌شود؟
طبق گزارش FDA، اگر اطلاعاتی درباره شکستن قرص در بروشور بسته‌بندی نباشد، به این معناست که FDA اثرات شکستن آن قرص را بررسی نکرده است. تحقیقات نشان داده‌اند که شکستن برخی از قرص‌ها ممکن است دوز مواد فعال را به‌طور یکنواخت توزیع نکند.
چه قرص‌هایی هرگز نباید نصف شوند؟
اگر قرص هیچ خط یا شیاری ندارد، به آن به عنوان یک پیام محکم نگاه کنید که این قرص نباید نصف شود. در ادامه دسته بندی هایی از داروهایی که نباید نصف شوند معرفی شده است:
فرم‌های دوز اصلاح‌شده
بسیاری از داروها به عنوان داروهای آزادشونده فوری (IR) شناخته می‌شوند. این داروها سریع اثر می‌کنند، اما معمولاً نیاز به مصرف چند بار در روز دارند. فرم‌های دوز اصلاح‌شده برای تمدید یا تأخیر در آزاد شدن دارو طراحی شده‌اند تا مدت زمان طولانی‌تری اثر کنند. این امر به شما اجازه می‌دهد که دارو را کمتر مصرف کنید. همچنین می‌تواند اثربخشی دارو را افزایش دهد زیرا جذب بهتری انجام می‌شود.
با این حال، نباید این نوع داروها را خرد، تقسیم یا جوید. این کار می‌تواند باعث شود دارو به طور یک‌باره و با مقدار بیشتر از آنچه که قصد داشته‌اند، آزاد شود. به دنبال عبارات زیر روی برچسب نسخه خود باشید تا متوجه شوید داروی شما فرم دوز اصلاح‌شده دارد یا خیر:
- آزادشونده تأخیری (DR)
- آزادشونده طولانی‌مدت (ER, XR)
- اصلاح‌شده (MR)
- آزادشونده پایدار (SR)
- کنترل‌شونده (CR)
قرص‌های دارای پوشش خاص
حتی اگر داروی شما یکی از فرم‌های دوز اصلاح‌شده را نداشته باشد، ممکن است پوشش خاصی داشته باشد. این پوشش‌ها معمولاً برای جلوگیری از تحریک دهان، گلو یا معده استفاده می‌شوند. آنها همچنین می‌توانند طعم ناخوشایند را مخفی کنند.
پوشش‌های انتریک (EC) یکی از پوشش‌های خاص هستند که نه تنها از معده محافظت می‌کنند بلکه از حل شدن زودهنگام دارو جلوگیری می‌کنند. این امر اطمینان می‌دهد که دارو به روده کوچک می‌رسد تا بهتر جذب شود. خرد کردن، تقسیم یا جویدن قرص‌های پوشش‌دار انتریک می‌تواند منجر به تحریک یا کاهش اثربخشی درمان شود.
داروهای خطرناک
داروهای خطرناک معمولاً شامل داروهایی هستند که برای درمان سرطان استفاده می‌شوند. همچنین شامل داروهایی است که ممکن است به جنین آسیب برسانند.
نگرانی واقعی برای افرادی است که این داروها را خرد، جویده یا باز می‌کنند. پودرهایی که هنگام باز کردن یا تغییر این داروها ایجاد می‌شود می‌تواند برای افرادی که در معرض آن قرار دارند، خطرناک باشد. فقط حرفه‌ای‌های بهداشتی آموزش‌دیده باید داروهای خطرناک را تغییر دهند.
فرم‌های دوز حل‌شونده
داروهایی که قرار است در دهان یا زیر زبان حل شوند نباید تغییر داده شوند. این طراحی‌ها گاهی برای بهبود جذب دارو استفاده می‌شوند و ورود آن به جریان خون را تسهیل می‌کنند. دیگر داروها از قرص‌های حل‌شونده صرفاً برای راحتی استفاده می‌کنند. در هر صورت، به دلیل طراحی آنها، خرد کردن، تقسیم یا جویدن این داروها می‌تواند باعث کاهش اثربخشی آنها شود.
فن‌آوری‌های خاص
داروهایی که دارای «توزیع جامد آمورف» یا فن‌آوری نانوکریستال هستند نیز نباید خرد، تقسیم یا جویده شوند. داروهایی با این فن‌آوری‌های پیچیده باید بدون تغییر باقی بمانند تا به درستی جذب خون شوند. داروساز شما می‌تواند به شما بگوید که آیا داروی شما این فن‌آوری را دارد یا خیر.
کپسول‌ها
کپسول‌ها معمولاً حاوی پودر، دانه‌ها یا مایع هستند. سافت‌ژل‌ها نوع دیگری از کپسول هستند که از ژلاتین نرم ساخته شده‌اند. اینها را نمی‌توان خرد یا جوید زیرا محتویات داخلی آنها می‌تواند ریخته و مصرف دوز صحیح را دشوار کند.
اگرچه برخی کپسول‌ها می‌توانند باز شوند و روی غذاهای نرم پاشیده شوند، این برای همه کپسول‌ها صدق نمی‌کند. داروساز شما می‌تواند به شما بگوید که آیا می‌توانید کپسول‌های خود را به‌طور ایمن باز کنید یا خیر.
چگونه قرص‌ها را نصف کنیم؟
استفاده از تجهیزات مناسب برای نصف کردن قرص ضروری است. برای دقت بیشتر در نصف کردن، به دنبال یک دستگاه برش قرص تخصصی در داروخانه یا بازار باشید.
مطمئن شوید که حرکت برش را سریع انجام دهید. فشار کند می‌تواند باعث خرد شدن قرص شود.
دستگاه‌های برش قرص گزینه بسیار بهتری نسبت به روش‌های دیگر هستند.
نکات دیگر برای نصف کردن عبارتند از:
- تنها یک قرص را در هر بار مصرف نصف کنید. نصف کردن چند قرص به طور همزمان می‌تواند شناسایی داروها را در آینده سخت کند. همچنین، FDA گزارش می‌دهد که قرص‌های نصف‌شده که مدت‌ها در اطراف می‌مانند، بیشتر در معرض تاثیرات منفی از قبیل گرما، رطوبت و رطوبت قرار می‌گیرند و اثربخشی آنها کاهش می‌یابد.
- دست‌هایتان را قبل و بعد از نصف کردن قرص بشویید یا از دستکش استفاده کنید تا از هرگونه واکنش جلوگیری کنید. دستگاه برش قرص را نیز تمیز نگه دارید.
- همیشه بررسی کنید که آیا یک قرص را می‌توان نصف کرد یا نه، حتی اگر دارویی باشد که قبلاً استفاده کرده‌اید و نصف کرده‌اید.
لیست داروهایی که نباید خرد شوند؟
ممکن است پیگیری تمام داروهایی که نباید خرد شوند سخت باشد. در اینجا لیستی از متداول‌ترین داروهایی که نباید خرد، تقسیم یا جویده شوند آورده شده است:
داروهایی که فرم دوز اصلاح‌شده یا پوشش خاص دارند:
- استامینوفن ER (Tylenol 8HR)
- آسپرین EC (Ecotrin)
- بیزاکودیل (Dulcolax)
- آلپرازولام ER (Xanax XR)
- بوپروپیون ER (Aplenzin, Forfivo XL, Wellbutrin SR/XL)
- اکسی‌کودون ER (OxyContin, Xtampza ER)
- مورفین سولفات ER (MS Contin)
- آموکسی‌سیلین / کلاوولانات ER (Augmentin XR)
- سیپروفلوکساسین ER (Cipro XR)
- زولپیدم ER (Ambien CR)
داروهایی که فرم دوز اصلاح‌شده دارند ولی می‌توان کپسول‌ها را باز کرد:
- امپرازول (Prilosec, Prilosec OTC)
- لانسوپرازول (Prevacid)
- دکس متیل‌فنیدات ER (Focalin XR)
- دکستروآمفتامین / آمفتامین ER (Adderall XR)
- متیل‌فنیدات ER (Metadate CD, Ritalin LA)
- کارودیلول ER (Coreg CR)
- دیلتیازم ER (Taztia XT, Tiazac)
- وراپامیل (Verelan, Verelan PM)
داروهای خطرناک:
- ابیراترون (Zytiga)
- آناستروزول (Arimidex)
- کپسیتابین (Xeloda)
- سیکلوفسفامید (Cytoxan)
- ای متینیب (Gleevec)
- لِنالیدوماید (Revlimid)
- متوترکسات
- اوسیمرتینیب (Tagrisso)
- تاموکسیفن (Soltamox)
داروهایی که فن‌آوری خاص برای حل شدن دارند :
- اتراویرین (Intelence)
- گلکاپرویر / پیبرنتاسویر (Mavyret)
- لوپیناویر / ریتوناویر (Kaletra)
- اپرپیتانت (Emend)
- فنوفیبرات (TriCor)
- ایتراکونازول (Sporanox)
آیا می‌توان قرص‌های ژنریک را نصف کرد؟
اگر داروی شما به جای برند اصلی به‌عنوان داروی ژنریک تجویز شود، باید از پزشک یا داروساز خود بپرسید که آیا می‌توانید آن را شکسته و از آن استفاده کنید، زیرا برخی از قرص‌های ژنریک ممکن است مناسب برای شکستن نباشند.
چطور متوجه شویم که دارو را می‌توان خرد یا تقسیم کرد؟
بسیاری از برچسب‌های نسخه داروها به شما می‌گویند که آیا داروی خاص شما نمی‌تواند خرد، تقسیم یا جویده شود. این اغلب سریع‌ترین راه برای فهمیدن است. اما اگر قرص شما خط‌دار باشد (خطی که وسط قرص قرار دارد)، این یکی دیگر از نشانه‌هایی است که ممکن است دارو قابل تقسیم باشد.
با این حال، امن‌ترین روش این است که از داروساز بخواهید تا فهرست داروهای شما را بررسی کند. او می‌تواند به شما بگوید که آیا تغییرات ایمنی روی داروهای شما انجام می‌شود یا خیر.
جهت استعلام موجودی دارو می‌توانید به سایت داروگ مراجعه فرمایید برای این منظور روی لینک درج شده کلیک کنید، نام دارو مد نظر خود را وارد نمایید. برای راهنمایی بیشتر با کارشناسان ما در تماس باشید.
