قرص اورژانسی چیست؟ آیا باعث نازایی می‌شود؟
قرص اورژانسی ضد بارداری
بارداری و تولد کودک می‌تواند تجربه‌ای شاد و هیجان‌انگیز باشد، اما بارداری غیرمنتظره برای بسیاری از افراد می‌تواند احساس ناخوشایندی ایجاد کند. برای پیشگیری از بارداری پس از رابطه جنسی بدون استفاده از روش‌های حفاظتی، مصرف قرص اورژانسی می‌توانند گزینه‌ای موثر برای جلوگیری از بارداری ناخواسته باشند. در ادامه مطلب درباره انواع قرص اورژانسی ضد بارداری، نحوه مصرف و نحوه تهیه آنها با سامانه تهیه دارو کمیاب داروگ صحبت می کنیم.
نحوه عملکرد قرص اورژانسی برای جلوگیری از بارداری
این قرص‌ها با تأخیر انداختن روند تخمک‌گذاری، از وقوع بارداری جلوگیری می‌کنند همچنین توانایی اسپرم برای لقاح با تخمک را کاهش می‌دهند و از این طریق مانع بارداری می‌شوند. با این حال، برای دستیابی به بهترین نتیجه، استفاده از این قرص‌ها باید در بازه زمانی مشخصی انجام شود.
بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی
قرص‌های اورژانسی معمولاً حاوی ترکیبات پروژسترونی هستند و باید حداکثر تا ۴۸ ساعت پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف گردد. در صورتی که نیاز به مصرف دوز دوم باشد، باید ۱۲ ساعت پس از دوز اول یا دو قرص به‌طور همزمان در همان ۴۸ ساعت مصرف شوند.
طبق گزارش‌ها، احتمال بارداری پس از مصرف این قرص‌ها حدود ۱.۱درصد است. کارایی این قرص‌ها با کاهش زمان مصرف نسبت به رابطه جنسی افزایش می‌یابد. بهترین زمان مصرف، زمانی است که قرص قبل از تخمک‌گذاری مصرف شود، زیرا در این صورت بیشترین اثربخشی را دارد. در ادامه به معرفی انواع قرص های اورژانسی، زمان و نحوه مصرف، عوارض و.. می پردازیم.
انواع قرص اورژانسی ضد بارداری
قرص‌های اورژانسی انواع مختلفی دارند که بسته به ترکیب دارویی و نحوه اثرگذاری‌شان می‌توانند متفاوت باشند. در اینجا به برخی از معروف‌ترین انواع قرص‌های اورژانسی اشاره می‌کنیم:
قرص‌های اورژانسی حاوی لوونورژسترل (Levonorgestrel)
این نوع قرص‌های اورژانسی معمولاً به‌صورت تک‌دوز مصرف می‌شوند.
این قرص‌ها معمولاً باید در عرض ۷۲ ساعت (۳ روز) پس از نزدیکی مشکوک مصرف شوند، هرچند که مصرف آنها تا ۱۲۰ ساعت (۵ روز) نیز ممکن است مؤثر باشد، اما اثرگذاری آنها با گذشت زمان کاهش می‌یابد.
قرص‌های اورژانسی ترکیبی مانند LD و HD
در واقع ترکیبی از هورمون استروژن و پروژسترون و و رایجترین روش پیشگیری از بارداری هستند. این داروها که به‌عنوان قرص‌های اورژانسی ترکیبی شناخته می‌شوند، معمولا نیاز به مصرف دوز دوم ۱۲ ساعت پس از دوز اول دارند. معمولاً برای مصرف در ۷۲ ساعت اول توصیه می‌شوند. قرص اورژانسی ال دی و اچ دی در مقایسه با قرص‌های حاوی لوونورژسترل کمی کمتر استفاده می‌شوند، اما هنوز در دسترس هستند.
قرص یولی پریستال استات (Ulipristal acetate)
این قرص‌ها معمولاً با نام (ellaOne) شناخته می‌شوند. این داروها می‌توانند تا ۵ روز پس از رابطه جنسی محافظت‌نشده مؤثر باشند و در مقایسه با قرص‌های حاوی لوونورژسترل ممکن است اثرگذاری بهتری داشته باشند، به‌ویژه اگر بیشتر از ۷۲ ساعت از رابطه گذشته باشد.
مدت زمان مؤثر بودن قرص‌های اورژانسی
- قرص لوونورژسترول: این قرص می‌تواند تا ۷۲ ساعت (۳ روز) پس از رابطه جنسی بدون استفاده از محافظت مؤثر باشد.
- قرص یولی پریستال (ellaOne): این قرص اثربخشی خود را تا ۱۲۰ ساعت (۵ روز) پس از رابطه جنسی حفظ می‌کند.
- قرص‌های ترکیبی استروژن-پروژسترون مانند LD و HD باید هر چه سریع‌تر پس از رابطه جنسی مصرف شوند تا بهترین نتیجه را داشته باشند.
نحوه مصرف قرص‌های اورژانسی
مصرف قرص اورژانسی باعث نازایی نمی شود. این قرص یکی از روش های پیشگیری از بارداری می باشد و می توان آن را به طور تکی و در ۴۸ ساعت اول بعد از نزدیکی مصرف کرد. قرص بعدی باید ۱۲ ساعت بعد و یا ۲ عدد به طور همزمان در ۴۸ ساعت اول بعد از نزدیکی مشکوک مصرف شود.
- قرص یولی پریستال (ellaOne): به دلیل اثرات قوی‌تر آن در جلوگیری از تخمک‌گذاری، این قرص می‌تواند تا ۵ روز پس از رابطه جنسی مؤثر باشد، اما مصرف آن باید تحت نظر پزشک انجام شود.
- قرص لوونورژسترول: این قرص باید در سریع‌ترین زمان ممکن (حداکثر تا ۷۲ ساعت) پس از رابطه جنسی مصرف شود تا بیشترین اثرگذاری را داشته باشد.
- قرص‌های LD و HD: برای این قرص‌ها، مصرف آنها باید بلافاصله پس از رابطه جنسی انجام شود.
- قرص HD: دو قرص باید فوراً مصرف شود و دو قرص دیگر ۱۲ ساعت بعد مصرف گردد.
- قرص LD: چهار قرص باید بلافاصله مصرف شود و چهار قرص دیگر ۱۲ ساعت پس از دوز اول مصرف گردد.
نکات مهم هنگام استفاده از قرص‌های اورژانسی
- قرص‌های اورژانسی می‌توانند تا ۹۵% از بارداری‌های ناخواسته را در صورت مصرف تا ۵ روز پس از رابطه جنسی بدون استفاده از روش حفاظتی پیشگیری کنند.
- برای جلوگیری از مشکلات گوارشی، بهتر است قرص اورژانسی را با معده خالی مصرف نکنید.
- اگر تا ۲ ساعت بعد از مصرف قرص اورژانسی دچار استفراغ شدید، باید دوباره قرص را مصرف کنید.
- اگرچه مصرف این قرص‌ها محدودیتی ندارد، اما توصیه می‌شود که از آنها بیشتر از سه بار در سال استفاده نکنید.
- قرص‌های LD و HD باید هرچه سریع‌تر پس از رابطه جنسی بدون محافظت مصرف شوند. این قرص‌ها برای مصرف 5 روز پس از رابطه جنسی مناسب نیستند.
- اگر پس از ۱۵ روز از مصرف قرص اورژانسی هنوز قاعدگی شما شروع نشده است، بهتر است برای انجام آزمایش بارداری به پزشک مراجعه کنید.
- در صورتی که فرد به بیماری‌های قلبی، سابقه بارداری خارج از رحم، اختلالات جذب مواد غذایی، کیست‌های فعال تخمدانی، بیماری‌های کبدی فعال، یرقان انسدادی بازگشتی یا سابقه یرقان در دوران بارداری مبتلا باشد، باید با احتیاط و تحت نظر پزشک از این دارو استفاده کند.
- اثربخشی قرص‌های اورژانسی پس از دو تا سه سال از کاشت کپسول‌های هورمونی زیر جلدی کاهش یافته و احتمال بارداری افزایش می‌یابد.
عوارض جانبی قرص اورژانسی
قرص‌های ضد بارداری اورژانسی، مانند لوونورژسترول، ممکن است برای هر فرد عوارض متفاوتی به دنبال داشته باشند. این قرص‌ها در انواع مختلفی عرضه می‌شوند و هر نوع می‌تواند اثرات جانبی متفاوتی ایجاد کند.
عوارض جانبی معمول قرص‌های ضد بارداری اورژانسی ممکن است در چند ساعت تا چند روز بعد از مصرف بروز کند. برخی از این عوارض عبارت‌اند از:
- احساس تهوع
- استفراغ
- خستگی
- سردرد
- حساسیت یا درد در ناحیه سینه
- درد در ناحیه شکم
- سرگیجه
- تغییرات در الگوی قاعدگی
- گرفتگی عضلات
- حساس شدن پستان‌ها
- تشدید افسردگی در زنانی که زمینه ابتلا به افسردگی دارند
- درد‌های معده
- کمبود ویتامین B
- کمبود ویتامین C
- کمبود اسیدفولیک
- افزایش وزن
این عوارض معمولاً موقت هستند، اما در صورت بروز هرگونه نگرانی، توصیه می‌شود با پزشک مشورت کنید.
تداخل دارویی قرص های اورژانسی
هر دارو با توجه به ترکیباتش ممکن است با داروهای دیگر یا حتی گیاهان دارویی تداخل داشته باشد و باعث مشکلاتی برای فرد شود. قرص‌های اورژانسی نیز با برخی داروها تداخل دارند که این تداخل می‌تواند باعث کاهش اثربخشی قرص یا افزایش عوارض آن شود. بنابراین، پیش از مصرف قرص اورژانسی، بهتر است راهنمای دارو را مطالعه کرده و از عدم تداخل دارویی اطمینان حاصل کنید.
به‌طور کلی، داروهای ضد اضطراب جزء داروهایی هستند که می‌توانند با قرص اورژانسی تداخل داشته باشند. برخی از داروهایی که ممکن است اثر قرص اورژانسی را کاهش دهند عبارتند از:
- داروهای ضد تشنج مانند باربیتورات‌ها، کاربامازپین، فنیتوین و پریمیدون
- داروهای ضد HIV مانند نورویپارین و نلفینوویر
- ریفامایسین‌ها مثل ریفامپین و ریفابوتین که برای درمان انواع مختلف عفونت‌ها تجویز می‌شوند
- مدافینیل که برای درمان خواب‌آلودگی بیش‌ازحد در بیمارانی که دچار نارکولپسی یا اختلالات خواب ناشی از آپنه خواب هستند، تجویز می‌شود.
- داروهای گیاهی از جمله گل راعی و خارمریم
بهتری قرص اورژانسی برای دوران شیردهی
قرص‌های ضد بارداری اورژانسی معمولاً در دوران شیردهی عوارض جدی ایجاد نمی‌کنند، اما در برخی موارد ممکن است مادران شیرده واکنش‌های خاصی نشان دهند. برخی از عوارضی که ممکن است برای نوزاد شیرخوار به وجود آید عبارتند از:
- کاهش موقتی میزان شیر مادر
- تغییر در ترکیب شیر مادر
- تاثیر دارو بر نوزاد
- بروز واکنش‌های آلرژیک مانند کهیر، خارش، ورم یا مشکلات تنفسی
در دوران شیردهی، قرص لوونورژسترول انتخاب مناسبی است، زیرا میزان کمی از آن به شیر منتقل می‌شود و آسیبی به نوزاد وارد نمی‌کند. اما بهتر است قبل مصرف حتما با پزشک مشورت کنید.
آیا مصرف قرص اورژانسی باعث نازایی می‌شود؟
یکی از نگرانی‌های رایج میان بسیاری از خانم‌ها، به‌ویژه افراد جوان یا تازه عروس‌ها، این است که آیا مصرف قرص‌های اورژانسی می‌تواند منجر به نازایی شود؟
با این حال، تحقیقات علمی تاکنون هیچ شواهدی مبنی بر ارتباط مصرف قرص‌های اورژانسی و بروز نازایی ارائه نکرده است. در واقع، تنها در صورتی که فردی بعد از یک سال از قطع استفاده از روش‌های پیشگیری نتواند باردار شود، لازم است برای بررسی علل نازایی به پزشک مراجعه کند.
چه زمانی باید قرص اورژانسی مصرف شود؟
این قرص باید بلافاصله پس از رابطه جنسی بدون استفاده از روش پیشگیری مصرف گردد. اثر بخشی آن با گذشت زمان کاهش می‌یابد.
چه زمانی باید پس از مصرف قرص اورژانسی به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که عوارض ادامه یابد، پریود بیش از ۷ روز تأخیر داشته باشد یا درد شدید در ناحیه شکم احساس کنید، باید به پزشک مراجعه کنید.
آیا مصرف قرص اورژانسی به‌طور مکرر مجاز است؟
مصرف مکرر قرص‌های اورژانسی توصیه نمی‌شود و باید تنها در مواقع ضروری استفاده شوند.
چه نکاتی را در مصرف قرص اورژانسی باید رعایت کرد؟
قرص اورژانسی نباید با شکم خالی مصرف شود. اگر تا ۲ ساعت پس از مصرف استفراغ کردید، باید مجدداً قرص را مصرف کنید.
چه روش‌های دیگری برای پیشگیری از بارداری ناخواسته وجود دارد؟
علاوه بر قرص‌های اورژانسی، می‌توان از روش‌های طولانی‌مدت مانند دستگاه داخل رحمی (IUD) و روش‌های هورمونی دیگر مانند تزریق یا ایمپلنت استفاده کرد.
تهیه قرص اورژانسی با سامانه داروگ
همانطور که گفتیم یکی از راه‌های جلوگیری از بارداری، مصرف انواع قرص اورژانسی است که نسبت به نوع آن باید در زمان مشخص مصرف گردد تا تاثیرگذاری داشته باشد. قرص ال دی، قرص اچ دی، قرص لوونورژسترل و قرص یولی پریستال از جمله این داروها هستند. شما می‌توانید برای تهیه انواع قرص اورژانسی ضد بارداری به سامانه داروگ مراجعه کنید.
پس از ثبت نام در سایت در صفحه خدمت تهیه داروهای کمیاب در کادر مشخص شده نام داروی مد نظر خود را وارد نمایید سپس روی دکمه شروع جستجو دارو کلیک کنید. لیست داروخانه‌هایی که داروی مد نظر شما را موجود دارند برای شما ارسال می‌گردد. در صورتی که به راهنمایی بیشتری نیاز دارید با کارشناسان ما در تماس باشید.
