داروی کلونیدین چیست؟ کاربرد، نحوه مصرف و عوارض

داروی کلونیدین چیست؟

فشار خون بالا یکی از بیماری‌های شایع است که در صورت عدم درمان می‌تواند به مشکلات جدی مانند بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و سایر اختلالات سلامتی منجر شود. برای کنترل این بیماری، علاوه بر تغییرات در سبک زندگی، مصرف داروهای مناسب ضروری است. یکی از داروهای مؤثر در کاهش فشار خون بالا، قرص کلونیدین است که با کاهش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک به تنظیم فشار خون کمک می‌کند. برای آشنایی با انواع داروهای فشار خون بالا می‌توانید روی لینک درج شده کلیک نمایید.

نحوه عملکرد کلونیدین برای فشار خون بالا

کلونیدین با مهار فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک، باعث کاهش فشار خون می‌شود و نقش مؤثری در کنترل بیماری فشار خون بالا ایفا می‌کند. این دارو با کاهش سطح برخی از مواد شیمیایی در خون، فشار خون را کاهش می‌دهد. این کار باعث می‌شود عروق خونی شما آرام شوند و قلب شما به آرامی و به راحتی ضربان بزند.

اشکال دارویی کلونیدین

• محلول تزریقی
• پچ ترنس‌درمال
• قرص با رهش فوری
• قرص با رهش طولانی

برند کاپ‌وی (Kapvay) یک قرص با رهش طولانی است که برای درمان اختلال کمبود توجه و بیش‌فعالی (ADHD) استفاده می‌شود.

برند اونیدا ایکس‌آر (Onyda XR) یک سوسپانسیون خوراکی با آزادسازی تدریجی است که برای درمان ADHD در کودکان ۶ سال و بالاتر استفاده می‌شود.

موارد مصرف قرص کلونیدین

قرص کلونیدین به عنوان یک آلفا-آگونیست مرکزی، می‌تواند در کنار داروهای دیگر یا به تنهایی برای مدیریت و درمان فشار خون بالا تجویز شود. کاهش فشار خون بالا با استفاده از این دارو، به پیشگیری از مشکلات جدی مانند سکته مغزی، حملات قلبی و مشکلات کلیوی کمک می‌کند. این دارو با تأثیر بر مغز، فشار خون را کاهش می‌دهد و با شل کردن رگ‌های خونی موجب می‌شود که خون به راحتی و با فشار کمتری در بدن جریان یابد.

این دارو همچنین برای موارد زیر نیز تجویز می‌شود:

• کلونیدین برای بیش فعالی (برای مشاهده بهترین داروهای بیش فعالی روی لینک کلیک کنید)
• ترک مواد مخدر، ترک سیگار یا نکوتین
• درمان دیسمنوره (کرامپ و دردهای شدید در طول دوره قاعدگی)
• گرگرفتگی یائسگی
• ترک الکل
• تشخیص فئوکروموسیتوم (توموری که در غده نزدیک کلیه ایجاد می شود و ممکن است باعث فشار خون بالا و ضربان قلب سریع شود)

قرص کلونیدین برای کودکان

این دارو ممکن است توسط پزشک برای درمان اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD)، اختلالات تیک (مانند سندرم تورت)، مشکلات خواب، درد و… تجویز گردد. پزشک مقدار (دوز) کلونیدین را که برای کودک مناسب است تعیین می کند. دادن بیش از حد کلونیدین می تواند خطرناک باشد زیرا می تواند کودک را خواب آلود کند و بر تنفس او تأثیر بگذارد.

چگونه مصرف کلونیدین برای کودک را قطع کنیم؟

اگر کودک هر روز کلونیدین مصرف می کند طبق توصیه پزشک، ممکن است نیاز به کاهش آهسته دوز داشته باشید. اگر کودک کلونیدین را هر روز برای مدت طولانی مصرف کند و به طور ناگهانی مصرف آن را متوقف کنید، ممکن است باعث فشار خون بالا یا بی قراری شود.

نحوه مصرف قرص کلونیدین

قبل از مصرف قرص کلونیدین، حتماً اطلاعات دارویی موجود در بسته‌بندی دارو را با دقت مطالعه کنید و طبق دستورات پزشک عمل کنید. برای دستیابی به بهترین نتیجه، این دارو باید به صورت منظم مصرف شود. برای کمک به یادآوری، دارو را در ساعات ثابت و روزانه مصرف کنید. توجه داشته باشید که بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون بالا ممکن است هیچ علامتی از بیماری نداشته باشند.

کلونیدین به صورت قرص، قرص طولانی رهش (طولانی اثر) و سوسپانسیون خوراکی طولانی رهش برای مصرف خوراکی با یا بدون غذا عرضه می شود. اگر مصرف این دارو معده شما را ناراحت می‌کند، آن را با غذا مصرف کنید. قرص معمولا دو بار در روز در فواصل مساوی مصرف می شود.

اگر قرص طولانی رهش برای درمان فشار خون بالا استفاده می شود، معمولاً یک بار در روز مصرف می شود. اگر قرص طولانی رهش برای درمان ADHD مصرف شود، معمولاً یک یا دو بار در روز مصرف می شود. سوسپانسیون خوراکی طولانی مدت معمولاً یک بار در روز قبل از خواب مصرف می شود. کلونیدین را تقریباً در زمان(های) یکسانی هر روز مصرف کنید

اگر فکر می کنید بیش از حد از این دارو مصرف کرده اید، فوراً با مرکز کنترل مسمومیت یا اورژانس تماس بگیرید.

عوارض قطع ناگهانی کلونیدین

مصرف دارو را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید، زیرا قطع ناگهانی دارو می‌تواند باعث بروز علائمی مانند عصبی بودن، بی‌قراری، لرزش و سردرد شود. همچنین، قطع ناگهانی می‌تواند منجر به افزایش سریع فشار خون گردد. این خطر به‌ویژه در افرادی که برای مدت طولانی یا در دوزهای بالا از این دارو استفاده کرده‌اند و یا همزمان از مسدودکننده‌های بتا (مانند آتنولول) استفاده می‌کنند، بیشتر است.

  دوز قرص کلونیدین

دوز معمول بزرگسالان برای فشار خون بالا

• دوز اولیه  ۰.۱  میلی‌گرم خوراکی، ۲ بار در روز (صبح و شب)
• دوز حداکثر ۲.۴  میلی‌گرم خوراکی در روز به صورت تقسیم شده

مصرف بخش بزرگتر دوز روزانه خوراکی در شب ممکن است اثرات موقت تنظیم مانند خشکی دهان و خواب‌آلودگی را کاهش دهد.

چسب پوستی

• دوز اولیه  چسب ۰.۱ میلی‌گرم در ۲۴ ساعت، هر ۷ روز یکبار
• دوز حداکثر دوزهای بیشتر از دو چسب ۰.۳ میلی‌گرم/۲۴ ساعت، که هر ۷ روز یکبار اعمال شود، معمولاً با اثر بخشی اضافی همراه نیست.

چسب باید روی ناحیه‌ای بدون مو و سالم از پوست در قسمت بالایی بازوی خارجی یا قفسه سینه اعمال شود.هر چسب جدید باید در محل پوستی متفاوت از محل قبلی قرار گیرد. اگر چسب در طی ۷ روز استفاده شل شد، پوشش چسبنده باید مستقیماً روی سیستم اعمال شود تا چسبندگی خوبی ایجاد شود.

گزارش‌های نادری وجود دارد که نشان می‌دهد نیاز به تعویض چسب قبل از پایان ۷ روز برای حفظ کنترل فشار خون وجود دارد. هنگام جایگزینی چسب‌ها با فرم خوراکی یا داروهای ضد فشار خون دیگر، پزشکان  باید آگاه باشند که اثر ضد فشار خون چسب‌ها ممکن است ۲ تا ۳ روز پس از استفاده اولیه شروع شود؛ بنابراین کاهش تدریجی دوز داروی قبلی توصیه می‌شود.

برخی یا تمام درمان‌های ضد فشار خون قبلی ممکن است همچنان ادامه یابد، به ویژه در بیمارانی که فشار خون شدیدتری دارند.

قرص‌های کاپ ‌وی (Kapvay) با رهایش طولانی

کودکان ۶ سال و بالاتر:

• دوز اولیه 0.1 میلی‌گرم خوراکی در شب
• دوز حداکثر 0.4 میلی‌گرم در روز به صورت ۲ دوز تقسیم شده

می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد.

اگر دوز فراموش شود، آن دوز باید رد شده و دوز بعدی طبق برنامه گرفته شود.

قرص‌ها باید به صورت کامل بلعیده شوند و نباید له، جویده یا شکسته شوند تا از افزایش سرعت آزادسازی دارو جلوگیری شود.

هنگام قطع درمان، دوز روزانه را نباید بیشتر از 0.1 میلی‌گرم هر ۳ تا ۷ روز کاهش داد.

استفاده برای درمان اختلالات تمرکز و بیش‌فعالی (ADHD) به صورت درمان تنها یا به عنوان درمان مکمل با داروهای محرک.

سوسپانسیون خوراکی اونیدا ایکس‌آر (Onyda XR) با رهش طولانی

کودکان ۶ سال و بالاتر:

• دوز اولیه :Onyda XR 0.1 میلی‌گرم خوراکی، یک بار در شب با یا بدون غذا. دوز ممکن است در فواصل هفتگی به میزان 0.1 میلی‌گرم در روز افزایش یابد.
• دوز حداکثر توصیه شده ۰.۴  میلی‌گرم یک بار در شب

از جایگزینی Onyda XR با سایر محصولات کلونیدین به صورت میلی‌گرم به میلی‌گرم خودداری کنید، زیرا پروفایل‌های فارماکولوژیک متفاوتی دارند.

هنگام قطع درمان: دوز را نباید بیشتر از 0.1 میلی‌گرم هر ۳ تا ۷ روز کاهش داد تا از بروز فشار خون بالا مجدد جلوگیری شود.

موارد منع مصرف و احتیاط

هشدارهای قبل مصرف

• قبل از مصرف قرص کلونیدین، در صورتی که به این دارو یا سایر ترکیبات آن حساسیت دارید، از مصرف آن خودداری کنید. اگر مشکلات پزشکی مانند بیماری کلیوی، مشکلات ریتم قلب (ضربان قلب کند یا نامنظم، بلوک قلبی درجه دوم یا سوم) دارید، حتماً پزشک خود را مطلع کنید.
• این دارو می‌تواند باعث گیجی و خواب‌آلودگی شود. در صورت بروز این علائم، از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند مانند رانندگی یا کار با ماشین‌آلات خودداری کنید.
• به پزشک درباره داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین ها، مکمل های غذایی و محصولات گیاهی که مصرف می کنید یا قصد دارید مصرف کنید اطلاع بدهید.
• اگر سابقه سکته مغزی، فشار خون پایین یا بالا؛ حمله قلبی، ضربان قلب نامنظم یا مشکل ریتم قلب، یا سایر مشکلات قلبی؛ یا بیماری کلیوی دارید به پزشک اطلاع بدهید.
• اگر باردار هستید، قصد بارداری دارید یا در دوران شیردهی هستید به پزشک خود اطلاع دهید. اگر در حین مصرف کلونیدین باردار شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
• اگر در حال انجام جراحی، از جمله جراحی دندان، هستید، به پزشک یا دندانپزشک بگویید که کلونیدین مصرف می کنید.
• باید بدانید که کلونیدین ممکن است باعث خواب آلودگی یا سرگیجه شما شود. تا زمانی که متوجه نشدید این دارو بر شما تأثیر می گذارد، رانندگی نکنید یا ماشین آلات کار نکنید.
• باید بدانید که کلونیدین ممکن است باعث سرگیجه، سبکی سر، و غش در هنگام بلند شدن خیلی سریع از حالت دراز کشیدن شود. زمانی که برای اولین بار مصرف کلونیدین را شروع می کنید، این حالت بیشتر است. برای جلوگیری از این مشکل، به آرامی از رختخواب بلند شوید و چند دقیقه قبل از ایستادن پاهای خود را روی زمین بگذارید.
• باید بدانید که اگر در طول درمان با کلونیدین دچار کم آبی یا گرمازدگی شدید، ممکن است غش کنید. در طول مصرف این دارو حتما مایعات فراوان بنوشید و خنک بمانید.

موارد احتیاط قبل مصرف

موارد خاصی که نیاز به احتیاط دارند:

– کلونیدین اپیدورال برای دردهای پس از زایمان یا جراحی توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است باعث نوسانات خطرناک فشار خون شود.

– در بیمارانی که به‌راحتی ممکن است دچار افت فشار خون، بلوک قلبی، برادی‌کاردی، سنکوپ، بیماری‌های قلبی عروقی یا نارسایی کلیوی شوند، باید علائم حیاتی به‌طور مرتب کنترل شود.

– در افراد مسن، مصرف این دارو به‌عنوان درمان اولیه فشار خون بالا به دلیل خطرات جانبی بالقوه باید با احتیاط انجام شود.

موارد منع مصرف قرص کلونیدین:

– حساسیت شدید به دارو

– مصرف همزمان داروهای ضدانعقاد یا دیاتز خونریزی

– وجود عفونت در محل تزریق

– تجویز بالای درماتوم C4 به دلیل نداشتن اطلاعات ایمنی کافی

– درد زایمان و حین عمل

عوارض جانبی قرص کلونیدین

عوارض جانبی این دارو شامل سردرد، خستگی، خواب‌آلودگی، خشکی دهان، واکنش‌های پوستی، افت فشار خون، یبوست، تهوع و استفراغ است. بیشتر افراد بدون تجربه عوارض جانبی جدی از این دارو استفاده می‌کنند، اما در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک شدید (مانند بثورات پوستی، تورم صورت، زبان یا گلو، سرگیجه شدید یا مشکل تنفسی)، فوراً باید به پزشک مراجعه کنید.

عوارض شایع عبارتند از:

• واکنش‌های پوستی
• خشکی دهان
• خواب‌آلودگی
• سردرد
• خستگی
• سرگیجه
• افت فشار خون وضعیتی
• اضطراب
• یبوست
• تهوع/استفراغ
• بی‌اشتهایی

تداخلات دارویی کلونیدین

• حین مصرف کلونیدین از مصرف داروهای زیر خودداری کنید:

آزلاستین، برومپریدول، فکسینیدازول، ماسیمورلین، اورفنادرین، اوکساتومید، پارالدهید، تالیدومید

• اثرات کلونیدین با داروهای زیر کاهش می یابد:

آمفتامین‌ها، بریگاتینیب، برومپریدول، دکس متیل‌فنیدات، میرتازاپین، مهارکننده‌های باز جذب نوراپی‌نفرین و سروتونین، ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای، یوهیمبین

• اثرات کلونیدین با داروهای زیر افزایش می یابد:

دولوکستین، افدرین، فکسینیدازول، فلونیترازپام، داروهای کاهش‌دهنده فشار خون، ایوابرادین، لاکوزامید، فراورده‌های لوودوپا، نیتروپروساید، آگونیست‌های اوپیوئیدی، اورفنادرین، اوکسی‌کدون، پارالدهید، فولکودین، پیریبدیل، پرامی‌پکسول، روپینیرول، روتیگوتین، مهارکننده‌های اختصاصی باز جذب سروتونین، سیپونیمود، سوورکسانت، تالیدومید، زولپیدم

مصرف قرص کلونیدین در دوران بارداری

 مطالعات گذشته و گزارش‌های موردی هیچ‌گونه ارتباطی میان مصرف کلونیدین و افزایش خطر نقایص مادرزادی، سقط جنین یا مشکلات قابل توجه مادر و جنین شناسایی نکرده‌اند. با این حال، در مطالعات حیوانی، کلونیدین ممکن است بر باروری زنان و مردان تاثیر منفی بگذارد. در برخی از مطالعات جنینی حیوانی، جذب دارو در موش‌ها افزایش یافته و مشاهده شده که میزان جذب ۱۰ برابر دوز توصیه‌شده انسانی بوده است.

مصرف قرص کلونیدین در دوران شیردهی

مطالعات نشان داده‌اند که کلونیدین هیدروکلراید در شیر انسان به میزان ۴.۱ تا ۸.۴ درصد دوز مادر وارد می‌شود. در بیشتر موارد، هیچ‌گونه عوارض جانبی در نوزادانی که از شیر مادر کلونیدین مصرف کرده‌اند، مشاهده نشده است. با این حال، یک مورد آرام‌بخشی، هیپوتونی و آپنه در نوزادی که از طریق شیر مادر کلونیدین دریافت کرده بود، گزارش شده است. این دارو اگر توسط مادر، نوزاد ممکن است علائمی مانند افت فشار خون، برادی‌کاردی، آرام‌بخشی، بی‌حالی، تاکی‌پنه و مشکلات تغذیه را نشان دهد. در چنین شرایطی، باید علائم افت فشار خون و برادی‌کاردی به دقت کنترل شوند.

در نهایت، اگر مادر تصمیم به استفاده از کلونیدین در دوران بارداری یا شیردهی دارد، باید تحت نظارت دقیق پزشک قرار گیرد و از خطرات و منافع احتمالی این دارو به خوبی آگاه شود.

قرص کلونیدین را از کجا تهیه کنیم؟

برای تهیه داروی کلونیدین برای درمان فشار خون بالا، درمان بیش فعالی و… می‌توانید به سامانه داروهای نایاب داروگ مراجعه کنید. برای این منظور روی لینک درج شده کلیک کنید. پس از ثبت نام تنها کافیست نام داروی مد نظر خود را در کادر مشخص شده وارد کنید یا نسخه خود را آپلود نمایید. لیست کامل و به روز از داروخانه‌هایی که داروی شما را موجود دارند برای شما ارسال می‌گردد. در صورتی که به راهنمایی بیشتری نیاز دارید با ما در تماس باشید.