آیا داروهای تاریخ گذشته سمی می‌شوند؟
دارو
از آنجایی که اکثر افراد جامعه ما عادت ندارند دوره درمان بیماری خود را کامل کنند، قفسه‌های دارو در یخچال یا کابینت منزلشان، مملو از انواع و اقسام قرص‌ها، شربت‌ها، آمپول‌ها و کپسول‌ها است. این داروها آنقدر در قفسه دارو می‌مانند تا تاریخ مصرفشان می‌گذرد. داروهای تاریخ گذشته، مانند بمب ساعتی خطرناک هستند. مصرف داروهای تاریخ گذشته به جای اثرات مثبت درمانی برای سلامت خطرآفرین بوده و مصرف آن‌ها عوارض جدی در پی دارد.
تاریخ انقضا دارو چیست؟
تاریخ انقضا داروها به معنی آخرین روزی است که تولید کننده دارو، قدرت و ایمنی کامل آن را تضمین می‌کند. تاریخ انقضا دارو را می توان روی برچسب‌های دارویی از جمله داروهای با نسخه، بدون نسخه یا مکمل‌های غذایی و دارویی مشاهده کرد. بر اساس قانون، تمامی تولیدکنندگان موظف هستند که تاریخ انقضا را روی محصولات تولیدی خود بزنند. بر اساس آمار برآورد شده، سالانه میلیاردها دلار دارو بر اساس تاریخ انقضای آن‌ها توسط داروخانه‌ها، شرکت‌ها، بیمارستان‌ها و افراد عادی جامعه دور ریخته می‌شود.
تاریخ انقضای یک دارو از طریق آزمایش پایداری که توسط سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) تعیین شده است، تخمین زده می‌شود. محصولات دارویی که در ایالات متحده روانه بازار می‌گردد، به‌طور معمول تاریخ انقضاشان از ۱۲ تا ۶۰ ماه متغییر است. با این وجود، زمانی‌که بیمار یا فرد توزیع‌کننده، درب ظرف اصلی را باز کند، دیگر نمی‌توان به تاریخ انقضا اصلی نوشته شده روی بسته بندی دارو اعتماد کرد.
عوامل تاثیرگذار بر تاریخ انقضای داروها
شرایط نگهداری دارو مانند گرما، رطوبت، نور و سایر عوامل محیطی می‌توانند بر پایداری داروها تاثیر بگذارند.
به طور خلاصه، عوامل موثر در ماندگاری یک دارو عبارتند از:
- نور
- رطوبت
- نوسانات دما
- وجود مواد نگهدارنده
- مواد تشکیل دهنده اصلی دارو
- سایر شرایط ذخیره‌سازی دارو
بسیاری از داروها را باید در بسته‌بندی اصلی خود نگهداری کرد. در غیر این صورت با تغییر بطری یا مکان دارو به دلیل تغییرات محیطی، اثرات آن کاهش می‌یابد.
مصرف کدام داروهای تاریخ گذشته خطرناک است؟
طبق نظر سازمان غذا و داروی ایالات متحده، هرگز داروها را نباید بیش از تاریخ انقضایشان مصرف کرد. زیرا عوامل بسیار زیادی وجود دارند که می‌توانند میزان تاثیرگذاری دارو را تغییر دهند.
مطالعه‌ای در سال ۱۹۶۳ نشان داد که مصرف تتراسایکلین تاریخ گذشته می‌تواند منجر به بروز نوعی آسیب لوله‌ای کلیه (سندروم فانکونی) گردد. داروهای تاریخ مصرف گذشته خطرناک عبارتند از:
آنتی بیوتیک‌ها و سوسپانسیون‌ها: داروهایی که به صورت محلول یا سوسپانسیون مانند سوسپانسیون آموکسی سیلین تهیه شده‌اند، به یخچال احتیاج دارند. هنگامی که تاریخ مصرف این نوع داروها می‌گذرد نه تنها قدرت و کارایی لازم را ندارند، بلکه با مصرف آن هنگام درمان عفونت، می‌تواند با عوارض جدی و خطرناکی همراه باشد. علاوه بر این، مصرف آنتی بیوتیک‌های تاریخ گذشته منجر به مقاومت آنتی‌بیوتیکی می‌شود.
داروهای تزریقی: آمپول‌هایی که محلول داخل آن‌ها تغییر رنگ داده یا رسوب کرده‌اند، باید بلافاصله دور ریخته شوند.
قطره‌ها: مانند قطره‌های چشمی که حاوی مواد نگهدارنده هستند، به دلیل رشد باکتری بعد از تاریخ انقضا مفید و موثر نمی‌باشند.
انسولین: انسولین که دارویی برای کنترل دیابت است، پس از تاریخ انقضا به راحتی خراب می‌شود.
نیتروگلیسیرین خوراکی NTG: دارویی است که برای آنژین (درد قفسه سینه) استفاده می‌شود. بعد از باز کردن درب بطری آن قدرت تاثیرگذاری خود را از دست می‌دهد.
واکسن‌ها: مواد بیولوژیکی یا فرآورده‌های خونی موجود در واکسن‌ها با رسیدن تاریخ انقضا به سرعت تخریب می‌شوند.
منقضی شدن داروها در داروخانه‌ها نیز می‌تواند اتفاق بیافتد. داروخانه‌ها می‌توانند برای جلوگیری از هدر رفت داروها و منقضی شدن .آن‌ها، داروهای مازاد خود را با داروهای مورد نیاز خود در داروخانه‌های دیگر تبادل کنند
برای آنکه بدانید تبادل دارو در سامانه داروگ به چه شکل انجام می‌شود؟ روی لینک آن کلیک کنید.
همچنین جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره سامانه اینترنتی داروگ و تماس با ما می‌توانید روی لینک‌های درج شده کلیک کنید
